Menu
Versindaba
  • Nuwe Bundels
    • Digbundels (2024)
    • Digbundels (2023)
    • Digbundels (2022)
    • Digbundels (2021)
    • Digbundels (2020)
    • Digbundels (2019)
    • Digbundels (2018)
    • Digbundels (2017)
    • Digbundels (2016)
    • Digbundels (2015)
    • Digbundels (2014)
    • Digbundels (2013)
    • Digbundels (2012)
    • Digbundels (2011 & 2010)
  • Resensies
    • Resensies
    • Resensente
  • Gedigte
    • Gedigte (A-L)
    • Gedigte (M-Z)
    • Kompetisies
    • Vertalings
      • 100 Duitse bestes uit die 20ste eeu
  • Digters
    • Digters
    • Onderhoude
    • Stemgrepe
  • Skryfhulp
  • Borge
  • Oor Versindaba
    • Kontak
Versindaba
1 August 20102 August 2010

Ritmikaliteit: Die belang van die tradisie

Soos ek in my vorige blog gesê het, ’n groter spektrum van ritmiese formasies kom oënskynlik deesdae in die poësie voor. Dis alles goed en welkom. Maar nie sonder risiko’s nie.

Persoonlik dink ek dat so ’n verskeidenheid van ritmiese en soms oënskynlik a-ritmiese of ekperimentele vorme slegs moontlik word in letterkundes wat ’n stewige klassieke metriese tradisie reeds gevestig het. Overgesetsyne, die poësie in daardie taal moet reeds stewig staan in die vasteversritmes en klassieke ritmes in al sy vorme.   

Dis daarom, myns insiens, belangrik dat hedendaagse digters vir hul eie beswil soveel kennis dra van die tradisie as wat moontlik is. Dit lyk miskien op die oog af of ’n vers wat in een of ander “prosa”-vorm, of losser ritmiese vorm, gegiet is, min met die voorafgaande tradisie uit te waai het. Dis ’n misleidende indruk.  

As leser is dit my ervaring dat die beste hedendaagse eksperimentele of losser geweefde gedigte die geheue van die tradisionele poësie weldeeglik vervat. Jy kan daardie klassieke geheue in die beter hedendaagse vorme aflees, of dit nou die geheue van Nederlands is of van Engels of ’n ander taal. Dis soos ’n genetiese bloudruk iewers daarin versteek.

Waarom ek dit nodig vind om hierdie nootjie aan te slaan, is omdat dit lyk of daar ’n slaggat vir digters is wanneer dit kom by meer eietydse vorme. En daardie slaggat is ’n “ritmikaliese” slaggat.

Per definisie werk die digter, veral die in kleiner tale, vandag met ’n geheue wat nie net kom uit sy eie taal nie. 

En hierin lê die slaggat: Die ritmiese geheue van ’n taal se poësie kan nie uit ’n ander taal geneem word nie. Dit kan slegs uit eie vesel en bodem groei. (Miskien is dit ’n veralgemening, maar dit is my eie ervaring as digter.)

Die ritmiese aard van Afrikaans verskil van al die geografies omringende tale. En dis beslis nie sinoniem met Engels nie. Afrikaans verskil ook van Nederlands. Die versoeking is soms daar om te dink dat jy nie jou eie “homegrown” Afrikaanse ritmikaliteit hoef te vind nie, dat ritme op die een of ander manier “universeel” is.

Ons woon in ’n globale wêreld, maar poëtiese ritmes is bodemgebonde. Elke taal se poësie is in eie wieg gelê. En die ritmikaliteit daarvan is taalgebonde. Vir digters van ons tyd is hierdie dilemma a point well worth interrogating.       

Deel:

  • Click to share on Facebook (Opens in new window) Facebook
  • Click to share on X (Opens in new window) X

Like this:

Like Loading...

Lewer kommentaar Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Meeste gelees

  • Augustus-kompetisie
  • Resensie: "Miniatuur". (Johann de Lange)
  • Boekbespreking: “Taboek” (Riku Lätti)
  • Resensie: “Stil gesprek” (Jan Pretorius)
  • Resensie: Vlindervreter ( Melanie Grobler en Christiaan Diedericks)

Nuutste bydraes

  • Uitnodiging: Imprimatur
  • Hambidge met Krog
  • Anton Döckel. Antwoord
  • RIV Christiaan Diedericks
  • Resensie: “Merang” (Neil Cochrane & Alwyn Roux Reds.)

Nuutste kommentaar

  1. Eugene Vorster on RIV Christiaan Diedericks7 July 2025

    “Live your Truth” vir Chris skielik is dit stil/ byna subliem/ (jy sal verstaan)/ net nou en dan ‘n nat…

  2. Charl-Pierre Naude on Resensie: “Merang” (Neil Cochrane & Alwyn Roux Reds.)7 July 2025

    Hierdie is 'n teleurstellende en ongeinspireerde resensie deur 'n resensent van wie mens veel meer verwag. Dit lyk meer na…

  3. Bernardus Johannes Odendaal on Ingeborg Bachmann – vertaling in Afrikaans5 July 2025

    Ek stem met Daniel saam!

  4. Bernardus Johannes Odendaal on 100 Duitse Bestes: Gottfried Benn (1886-1956) (I)3 July 2025

    Baie dankie, Joan!

  5. Joan Hambidge on 100 Duitse Bestes: Gottfried Benn (1886-1956) (I)3 July 2025

    Skitterende digter! Puik vertaal.

Kategorieë

  • Artikels, essays, e.a.
  • Binneblik
  • Blogs
  • Digstring
  • Gedigte
  • Kompetisies
  • Nuus / Briewe
  • Nuwe Publikasie
  • onderhoude
  • Onderhoude
  • Resensies
  • Stemgrepe
  • Uncategorized
  • Vertalings
  • VWL 50 jaar later
  • Wisselkaarten
©2025 Versindaba | Ontwerp deur Frikkie van Biljon
%d