Ek en Danie Marais het gisteraand in die Sasol Kunsmuseum in Stellenbosch so ‘n bietjie gesels oor wat die digkuns en die sielkunde vir mekaar te sê het (of nie te sê het nie, of nie vir mekaar behoort te sê nie) oor die tema ouers en kinders. Danie het gedigte oor pa’s, ma’s en kinders voorgelees — van sy eie gedigte, maar ook klassieke uit die wêreldliteratuur — en ek het natuurlik woorde soos ‘Freud’, ‘Lacan’ en ‘Oedipus’ heel onverantwoordelik rondgegooi…
Soos dit hoort sal die aand onthou word vir die gedigte, nie vir die sielkunde nie. Onder die gedigte wat voorgelees is tel absolute meesterstukke, soos die vers van Seamus Heaney hier onder. Terloops, ek het Heaney meegemaak (en kortliks ontmoet!) toe hy ‘n paar jaar gelede ‘n eredoktorsgraad van Rhodes Universiteit ontvang het. Hy het ‘n openbare lesing oor die ‘gutteral tongue’ gelewer en in Grahamstad se katedraal ‘by candlelight’ voorgelees uit sy eie werk — regtig ‘n onthoubare geleentheid. Na die tyd by ‘n kaas-en-wyn het Heaney soos die Ierse boy next door gemaklik en belangstellend met die gaste gemingle. Laat ek dit so stel, ek het al Afrikaanse digters met ‘n groter sin van selfbelangrikheid as Heaney ontmoet — nee man, nie jy nie!
Follower – Seamus Heaney
My father worked with a horse-plough,
His shoulders globed like a full sail strung
Between the shafts and the furrow.
The horse strained at his clicking tongue.
An expert. He would set the wing
And fit the bright steel-pointed sock.
The sod rolled over without breaking.
At the headrig, with a single pluck
Of reins, the sweating team turned round
And back into the land. His eye
Narrowed and angled at the ground,
Mapping the furrow exactly.
I stumbled in his hob-nailed wake,
Fell sometimes on the polished sod;
Sometimes he rode me on his back
Dipping and rising to his plod.
I wanted to grow up and plough,
To close one eye, stiffen my arm.
All I ever did was follow
In his broad shadow round the farm.
I was a nuisance, tripping, falling,
Yapping always. But today
It is my father who keeps stumbling
Behind me, and will not go away.