Johan Myburg. Goya se gelyknamige ets

Goya se gelyknamige ets (“Linda maestra!”) uit Los Caprichos.

 

IX

“Linda maestra!”

 

Benewens vee kan ʼn besem voertuig word,

so word gesê, wat esse gooi in vlug en uile

fnuik én lok, wat geswind selfs die duiwel

kan uitoorlê, wat in die hand van ʼn kranige

ou wyf kan swiep soos net ʼn besem kan.

So sit sy voor, haar sakkerige lyf flappend,

albei hande om die stok geklem, gee gas,

die jongeling agter haar, mik in nooiensvlug

ontuis, klou verbete, gryp die pry se skouers

vas en klief onkuis deur die nag. Haar skone

meesteres doen sy weldra na en knyp met dy

teen binnedy en knieë teen mekaar in dolle

vaart haar peester vaster vas terwyl sy nóg

wilder, hare losser, die nag demonies binnery.

 

© Johan Myburg, 2018

 

8e gedagtes oor “Johan Myburg. Goya se gelyknamige ets”

  1. Dis ’n sterk gedig, Johan. Dit byt soos soutsuur en vreet irrelevante dinge weg. Maar soos soutsuur in ’n motorbattery, dien dit ook as ’n energieopwekker – die woeste energie in die gedig sit die leser naarstiglik aan die dink nadat hy sy asem teruggekry het.

    Goya het sy 18e eeuse reeks sketse, Caprichos (Grille), geskep om die swakhede en bederflikhede in sy gemeenskap te satiriseer. En die gesatiriseerdes het nie daarvan gehou nie!

    Ek plaas hierby die eerste strofe van Tomas Tranströmer se gedig “Caprichos” om as ’n soort spieël of vergelykingsverwysing vir die Afrikaanse Caprichos te dien. Die volledige gedig kan op my WordPress blog gelees word.

    Huelva is die hoofstad van die provinsie Huelva in Andalusia, Spanje.

    Uit hemligheter på vägen 1958 p 65

    Caprichos

    Det mörknar i Huelva: sotiga palmer
    och tågvisslingens ilande
    silvervita fladdermöss.

    Tomas Tranströmer

    Dit word donker in Huelva: roetbedekte palms
    en die treinfluit se ylingse
    silwerwit vlermuise.

  2. Digters is daar om woorde uit die vergetelheid te red. So het Opperman byvoorbeeld die woord “kreits” vir “kring” in ‘n gedig gebruik.

  3. Ik zie interessante gelijkenissen in woordbetekenis tussen Afrikaans en Nederlands. Hoe dan ook lijkt “prij” in beide talen, en dus ook etymologisch (zie Middelnederlands), geen valse vriend te zijn. Ik houd het op “kreng”.

  6. Interessant. Op mijn beurt zocht ik het woord “prij” op in het Woordenboek der Nederlandsche Taal. Daar blijkt het in het Middelnederlands “dood dier, meestal zulk een dat reeds min of meer tot bederf is overgegaan” of “kreng” te betekenen. In de samenstelling met vis: “vischprij” = viswijf. Een nieuwe betekenislaag vanuit translinguïstisch perspectief?

  7. Dankie Daniel. Die Blokkiesraaiselwoordeboek gee “pry” aan as sinoniem vir “feeks”. Verwante woorde: draak, duiwelin, furie, geitjie, gifpil, heks, helleveeg, juffer, megera, pry, rissie, rissiepit, slang, snip, teef, tierkat, tierwyfie, veeg, virago, viswyf, vrou, Xanthippe, xantippe

Kommentaar is gesluit.