Menu
Versindaba
  • Nuwe Bundels
    • Digbundels (2024)
    • Digbundels (2023)
    • Digbundels (2022)
    • Digbundels (2021)
    • Digbundels (2020)
    • Digbundels (2019)
    • Digbundels (2018)
    • Digbundels (2017)
    • Digbundels (2016)
    • Digbundels (2015)
    • Digbundels (2014)
    • Digbundels (2013)
    • Digbundels (2012)
    • Digbundels (2011 & 2010)
  • Resensies
    • Resensies
    • Resensente
  • Gedigte
    • Gedigte (A-L)
    • Gedigte (M-Z)
    • Kompetisies
    • Vertalings
      • 100 Duitse bestes uit die 20ste eeu
  • Digters
    • Digters
    • Onderhoude
    • Stemgrepe
  • Skryfhulp
  • Borge
  • Oor Versindaba
    • Kontak
Versindaba
1 June 2021

Charl-Pierre Naudé. Al die lieflike dade

 

Al die lieflike dade

Van meet af aan was die sondigheid in verhouding tot die werklike onskuld van die mens. Laasgenoemde is sy oorspronklike en fundamentele toestand.

– pous Johannes Paulus II.

 

Niks is so goedhartig soos die mens in sy primitiewe toestand nie.
–
Jean-Jacques Rousseau.

 

Simunye, we are one.

– TV-klingel van SABC1.

 

Hierin steek geen waarheid nie,

géén –

niks nie.

Ek weeg my woorde:

 

Dis ʼn vrot kol in die goedheidsvrug

dat groter of langer

blare uit die nydlose klein bol

van self- of belange-

loosheid

spruit.

 

Geen

waarheid

steek

dáárin

nie.

 

nie.

voort

rose

geen

bring

Dit

 

’n Stralende kern

van die vrugdraende rede

wat moeisaam gegroei het uit ’n tak

is dit nié –

wel ’n aangehaakte

feëlantern.

 

Vir niks kan dít ’n (boom-

of) aanvangspremis wees nie.

 

Die sondelose eerste mens

en sy narcisbeeld,

die “edele barbaar” –

ongetwyfeld ons ontstaan?

 

Die bose stoel tog saam

met goedheid onder selfbewussyn

se gewelf –

twee skimmige skaduwees

van één

horingkop-aan-’n-muur,

wat in die hoë uur van die skemer

uitklim bo die altaar.

 

Al die gelowe oor oorsprong …

ons onskuld “wat bederwe het”;

die suigeling:

 

Hiér is ’n hersenskim wat geswagtel

soos ’n lugskip

bo ons bly swewe

(al die wyshede soos dooie mummies)

 

waaruit gevaarlike seëninge soos vonke neerstuif

op die selfverkniesende, selfhonende

struikelendes,

wat vergeet het hoe vér hulle

sedert die begin gehink het.

 

Dié sweef-ark sal uiteindelik

self in ’n wind van vlamme

wankelend

op die aarde kom hurk,

nes ’n koningsvark wat uit die lug geskiet word;

 

want gelapte lugvervoer

uit toeka se ideëryk

is die opslaan van die kykbolle

en die deurstamp van knievelle op klipgrond

nie langer werd nie.

 

Ter illustrasie,

goeie leser;

die jaar nul soos opgevoer in

sê maar ’n hout-colosseum

in Arkadië op ʼn prille Speledag.

Elkeen het opgedaag as almal.

En die god wat vereer word

se deug is selfloosheid –

vandaar die feit dat hy afwesig is.

In die sand-arena kap ’n manskap

’n ander een se kop af.

“ ’n Lieflike daad!” kraai iemand.

(Sonder ego is daar ook geen pyn

óf haat nie.) En weens die perkeloosheid van gelykheid

deurboor ’n bontgeklede lakei,

miskien die koning self, se bamboesspies die mooiste

koorvrou, hoewel hy na ’n merrie gemik het. ’n Papegaai

gaan sit per ongeluk op ’n tere assegaai

want hy voel vere; toe doen

almal dit met groot, onderdrukte lawaai.

“Lank lewe Afrika, al die lieflike dade!”

(Ander kontinente is ewe pertinent.)

En so gepraat van babas, elke klein

oorsprongetjie-wat-aanmeld-aan-sy-leiband:

Dié was daar op die offeraltaar,

weens die oorskot natuurlik, terwyl nuwes

reeds gebaar word in die skavot van ’n pawiljoen.

Die éintlike skade was die hoogtepunt van alles

(wat niks anders as ’n prestasie was

nie en die begin van groot teater):

Onder groot applous kom almal die arena binnegestap,

vermom as ’n ander sodat elk ’n maat

kon aansien as sy eie self – en weens

godgeskapenes se baatlose aard

sigself ter plaatse (vir die pret) kon vermoor.

Die naatlose flousbaarheid het egter beskik:

Niemand was oor om die fout te besef nie.

En só is die moderniteit uit die oudheid

gebore.

 

Vir die wis en die onwis

bring dit ons by Jesus.

 

Hy kom nie in die stal te Bethlehem aan nie

maar nader ons uit die toekoms

deur ’n ruimteteleskoop:

 

Agter die groot weerkaatsende erkervenster

van ’n piering se hoë uitkykkap

staan hy en loods ’n blye tyding.

 

Natuurlik is daar strooi aan boord

siende iemand dit, uit gewoonte, moet praat.

En ’n bemanningslid wat eens onbuigsaam was

is so mak soos ’n lammetjie in ʼn Kerskonsert.

 

Ek moet sê,

die fyn gewikte maneuver

van hoe hy die gedagtemasjien laat sak het

soos ’n maan

in daardie boom –

wit soos wittebrood;

lig takties, die triomferende bruid –

dít het my beïndruk.

 

Toe vertrek die wit weer,

sag soos ’n skuit.

En die nag stroom aaneen, oor alles heen.

 

Sonderling en elektries het ’n boomgelaat

deur ’n ligsluier gepols!

 

Miskien kon dit nét

uit ’n droom gekom het?

 

Onvergeetlik om te aanskou:

hoe een boom se wegstaan uit die amorfe nag

die hele wêreld se bome onthou.

 

(Uit: Naudé, Charl-Pierre. 2014. Al die lieflike dade. Kaapstad: Tafelberg.)

 

Deel:

  • Click to share on Facebook (Opens in new window) Facebook
  • Click to share on X (Opens in new window) X

Like this:

Like Loading...

Lewer kommentaar Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Meeste gelees

  • Augustus-kompetisie
  • Resensie: "Miniatuur". (Johann de Lange)
  • Boekbespreking: “Taboek” (Riku Lätti)
  • Resensie: “Stil gesprek” (Jan Pretorius)
  • Joan Hambidge. Kerstyd 2024

Nuutste bydraes

  • Resensie: “Skulpkrale: Kwatryne” (Marié Heese)
  • Nuwe publikasie: “Nogmaals vir die bysiende leser” (Joan Hambidge & Marlies Taljard, Reds.)
  • 100 Duitse Bestes: Jakob van Hoddis (1887-1942)
  • 100 Duitse Bestes: Georg Heym (1887-1912)
  • AVBOB Persverklaring

Nuutste kommentaar

  1. Melanie Grobler on RIV Christiaan Diedericks18 July 2025

    Eugene, baie dankie vir jou gedig. Met liefde, Melanei Grobler.

  2. Bernardus Johannes Odendaal on 100 Duitse Bestes: Gottfried Benn (1886-1956) (I)15 July 2025

    Gerard, die vertaling van die gedigte was 'n herkennismaking soos min.

  3. Gerard Scharn on 100 Duitse Bestes: Gottfried Benn (1886-1956) (I)13 July 2025

    Geweldig dichter, Benn. Toen ik hem leerde kennen werd ik door het lezen van zijn gedichten zelf ook dichter.

  4. Joan Hambidge on 100 Duitse Bestes: Gottfried Benn (1886-1956) (I)11 July 2025

    Hierdie vertalers gee vir ons een van die beste projekte nog op hierdie webblad. Ek lees tans Brecht sing Afrikaans…

  5. Jannie Pretorius on Joan Hambidge. Hierdie lewe11 July 2025

    Mooi!

Kategorieë

  • Artikels, essays, e.a.
  • Binneblik
  • Blogs
  • Digstring
  • Gedigte
  • Kompetisies
  • Nuus / Briewe
  • Nuwe Publikasie
  • Onderhoude
  • onderhoude
  • Resensies
  • Stemgrepe
  • Uncategorized
  • Vertalings
  • VWL 50 jaar later
  • Wisselkaarten
©2025 Versindaba | Ontwerp deur Frikkie van Biljon
%d