Versindaba
~ 'n Kollektiewe weblog vir die Afrikaanse digkuns ~

Alfred Schaffer. ik had de auto langs de weg geparkeerd. Uit: N.P. van Wyk Louw 50.

René Bohnen. Onvas. Uit: N.P. van Wyk Louw 50.

ik had de auto langs de weg geparkeerd

“hoe slaat U en slaat U op my deure”

(“paniese angs”, n.p. van wyk louw)

net was ik ingestapt om te vertrekken, eindelijk

na veel gedoe, toen ik vanuit mijn ooghoek

in de achteruitkijkspiegel zag hoe ik kwam aangerend.

of ik kon meerijden, ik moest dezelfde richting op.

in geen velden of wegen herkende ik mij, het late

daglicht schminkte mijn gezicht bloedrood

want het was hartje winter in drieankerbaai.

ik had iets willen zeggen, nu en dan keek ik opzij

en zag mij star het raam uit kijken of verkrampt

achter het stuur, mijn grote witte ogen

op de weg gericht die zich leek uit te strekken

als aanzwellende muziek, de handrem los, de autodeuren

op het kinderslot, die gure snelheid tot ik weer

tot stilstand was gekomen en bleef zitten

waar ik naast mij zat.

© Alfred Schaffer, 2020

De mens eet nauwelijks nog poëzie, alleen verhalen

voor Harry en Willemien

I

Beschreef ik, slechte knecht, op aandrang een mirakel

dan dat fameuze wonder van de Tafelberg, stenen afgod

losgescheurd van Duivelspiek en de Apostelen

zwevend boven Kaapstad en haar oceanen

klaar om te verdampen, in de dagen na de Schone Oorlog.

Keien groter dan piano’s morsten op ons land

verwoestten daarmee onbedoeld privé-zwembaden

mensenlevens en de daken van de winkelcentra.

Het toeristische gevaarte, vanboven als een landingsbaan

zo plat, straalde niet van trots als een Amerikaanse mascotte.

Daglicht schoot weg, een huidachtige schaduw gleed

over burgers en dieren, de stalen kabels van de kabelbaan

sloegen tegen de bergwand als zwepen, weervoorspellers

staarden radeloos naar hun dolgedraaide radars

voorspelden fout op fout. Ach

zo koud dat het werd.

II

Ik werkte in die tijd bij de Geheime Dienst.

We opereerden in het uiterste geheim en spraken liefdevol

tegen de hoog boven zeeniveau wiegende berg

via de vreemdste technologie, nu volkomen achterhaald.

Elektromagnetische golven knetterden voorwereldlijk.

Verder bleef het stil. Die kale berg, resultaat van tijd

en achterstallig onderhoud heeft ons welwillend aangehoord

geduld getoond maar kreeg uiteindelijk van ons geblaat genoeg

verdween terug in de oneindigheid als een komeet

om 20 uur 33. Nu kunnen wij door een gigantisch tochtgat

heel de wereld zien – alsof dit land een tand is uitgeslagen.

Heel veel uitzicht, geen bevrediging.

Het motief was wraak, zo fluistert men, een kosmische

geen zoete, zoals die rondwaart door de nachtelijke straten.

Want er is heel veel duisternis onder de zon

die brandt en schreeuwt en schroeit

en er is overvloedig veel onder de mensen.

© Alfred Schaffer/ 2014. (Als videoboodschap gelezen op de presentatie van het verzameld werk Hee, hoor mij ho simultaan op de brandtorens van H.H. ter Balkt, te Nijmegen, 27 april 2014)

Gedicht zonder woorden

Vier vrouwen steken uitgelaten arm in arm de straat over.

Op weg naar een kantoor van glas en moeizaam op hun hakken.

Hebben ze het nieuws gehoord vraag ik me af

de wind jaagt dwars door Adderly richting de haven.

Op perron 9 loopt de trein uit Bellville leeg.

Een koele vrouwenstem roept een vertraging om

die van de trein van 8 uur 10 uit Kapteinsklip maar wie goed luistert

hoort haar begeesterd zingen en zingt mee.

Bij de broodafdeling in de supermarkt heeft zich een lange rij gevormd.

Verse broodjes en een kopje koffie voor de dag begint

voordat de dag opnieuw en weer opnieuw begint maar wie scherp kijkt

ziet geen afzonderlijk gezicht alleen een menigte.

Een echtpaar staart verwonderd naar de wolken

die bewegingloos de Tafelberg af rollen, auto’s trekken op of

houden netjes stil voor rood, een man groet iemand niet

en loopt dan door misschien een bedelaar

het lijkt een doodgewone ochtend in de stad wat valt er verder

ook te zeggen – dat het een warme lentedag zal worden ja

en dat wanneer je iemand naar de weg zou vragen

je geen antwoord kreeg vandaag, alleen een trieste glimlach.

En dat een heel klein meisje ergens

in dit huis een grote boom met vogeltjes en slingers en ballonnen

in de bladeren zal tekenen en zeggen deze geef ik

aan Mandela als ik in de hemel ben.

© Alfred Schaffer. Kaapstad, 6 december 2013

Gelees op Sondag 8 Desember 2013 by ‘Bureau Buitenland’, vir die Nederlandse nuussender Radio. Opname hier.