Versindaba
~ 'n Weblog vir die Afrikaanse digkuns ~

Nuus uit Brittanje: Dit is die maand Augustus…

 

 

Dit is middel-Augustus, en hier op die Eiland het die nuwe sokkerseisoen sopas begin. En dit is werklik al wat ek daaroor te sê het. Verdere verwikkelinge is dat die goewerment die yskas leeggemaak het, die oond by die muur afgeskakel het, en gesorg het dat die lig by die agterdeur permanent aan is. En aangesien nuus in Brittanje bykans altyd iets met die politiek te doen het, is dit dus nou die sogenaamde silly season – wanneer die koerante enigiets sal publiseer om verkope stabiel te hou terwyl omtrent die hele parlement op vakansie is.

Dis nou die hele parlement behalwe vir Nick Clegg. Want terwyl Herr David Cameron vanjaar op die wit strande van Cornwall rinkink en saam met die gepeupel vis en tjips uit koerantpapier eet (want dit is mos belangrik dat ons kan sien hy is net soos ons, selfs al deel hy sy konserwatiewe bloedlyn met die koningin) moet die arme adjunk op die trappie by die voordeur van No.10 Downingstraat sit om te sorg dat niemand by die land inbreek nie. Vir die volgende maand van huisoppas sluit Clegg se tydverdrywe in: uiters langdradige aanlyn en telefoniese V&A sessies met die publiek; ‘n paar quasi-belangrike aankondigings soos ‘Ons wil meer werk skep!’ wat Cameron hom langtand gegun het; en wegkruipertjie speel met die oorblywende LibDem ondersteuners wat wil weet hoe hulle party uit hierdie koalisie-gemors gaan kom.

Intussen is die silly season in volle swang. Daar is die skokkende nuus dat die frekwensie van hooi-diefstal in Engeland die afgelope paar maande die hoogste ingeskiet het, dat David Beckham se suster £164 (R1870) per week van die regering kry omdat sy kies om werkloos te wees, en dat daar vanjaar ‘n ongeëwenaarde DRIE buiksprekers by die Edinburgse Fringe Festival optree, wat seersekerlik aandui dat die kuns besig is om ‘n herlewing te ondergaan. En wil jy nou meer, ‘n splinternuwe Sherlock Holmes BBC dramareeks hou die Kuns en Vermaak-seksies vol suikerige kommentaar deur kolomnistas wat nie kan ophou skryf oor hoe pragtig Benedict Cumberbatch in sy romantiese bemantelde staat lyk terwyl hy die skuldiges aankeer nie. Dis ook maar net in Engeland waar iemand wat by geboorte met ‘n naam soos Benedict Cumberbatch geskend is ‘n pin-up kan word.

Ek moet bieg dat ek nie een van die drie Sherlock-episodes gesien het nie, grotendeels omdat ek nie eintlik baie van Mnr. Cumberbatch óf Sir Conan Doyle hou nie, maar ook omrede ek die eerste program – en dus ‘n hele verwysingsraamwerk en sommer ‘n vet spul leidrade – gemis het. Maar blykbaar was dit ‘n uitstekende reeks, en veral die episode waarin Holmes en Watson die misterieuse verdwyning van ontelbare bale hooi uit ‘n landery in Buckinghamshire ondersoek, ‘n enorme sukses.

Vir diegene hier wat ‘Sherlock’ gemis het omdat hulle net nie televisie kyk nie, of dalk nie die stywe £183 (R2084) kon bekostig om die trein van Londen na Edinburgh toe te neem vir die kunstefees nie (dit is op stuk van sake meer as ‘n hele week se ‘inkomste’ vir Me. Beckham!) is daar darem die Perseids. Die verskyning van duisende meteore wat vir ‘n week of so die somerhemel in die noordelike halfrond opkikker, is elke jaar ‘n belewenis.

Toe ek jonk was het ek vir ure op my rug in ons agtertuin in Stellenbosch gelê in die hoop om ‘n verskietende ster of twee te sien terwyl ek satelliete en die kleure in pulsarsterre getel het, en baie aande het ek maar koud en teleurgesteld gaan slaap. Nou, jaarliks in Augustusmaand, stap ek buitentoe met ‘n koppie tee en binne vyf minute het daar alreeds tientalle blink strepies voor my oë kom dans; party val so rustig, is so groot en so helder, dat dit voel of jy ‘n vinger kan uitsteek om hulle aan te raak. Ek noem my vriendin se seuntjie wat laasjaar gedurende die vroegoggend-spits van die meteoorstorm gebore is Perseus, maar ek weet nie of hy ooit die mitiese romanse van die naam sal waardeer nie.

Ek plaas hier onder twee uiteenlopende kosmologiese gedigte wat ek dink tog op ‘n tematiese vlak, oor herkoms, met mekaar praat. Die eerste is ‘n vers van Ruth Padel uit die nuutste ‘Poetry Review’ – haar groot-oupagrootjie was Charles Darwin en sy skryf graag oor die natuurwetenskappe; die tweede, ‘reconnaissance,’ is my eie. ‘n Bietjie poësie vir ‘n andersins droë Engelse Augustus.

*

Letter To A Portugese Cosmologist
Ruth Padel

The Universe has no doors and no edges. There is nothing stopping us from seeing what is going on in any direction except the cosmological horizon. – Pedro Ferreira, The State of the Universe

You talk of Godel, truths that can’t be proved,

the surface-of-last-scatter

origins of light. You pit tokens of dark matter,

shrinking us, against a mysterious safety

pushing everything further apart,

but don’t know how to answer where you’re from.

You look for things that do not shine,

mathematics of connectedness

in what the rest of us see as spotted lacquer.

 

Then add in Africa

where your grandfathers were born.

Shanty-towns, streetcorner Kwaito music,

glottal grammar

of too-quick-to-follow

Xhosa chat shows, acacia tines

on sulphurous horizons,

surnames you recognize from Portugal

on fading turquoise petrol-station signs.

 

We don’t know, you say, how the first stars

were born. If the universe wraps round itself

we should see tapestries of repeating lights,

distant copies of ourselves, our galaxy

and neighbours, as they were in the past.

I’m at the kitchen table, moon above my head

and night, pretending to be naked,

is flaunting her dark energy.

All that pushing apart!

 

We close our prayers, most inward when

most looking out, on open numbers, three, five,

seven, nine. We come home to ourselves

following a silver-paper-trail

among elliptic nebulae, light-paths

through strings of misalignment,

rough space that’s never empty.

Fire at the synagogue.

The hot dense core of stars.