Versindaba
~ 'n Weblog vir die Afrikaanse digkuns ~

 

Versindaba kompetisie vir vertaalde gedigte (67)

 

Mazisi Kunene se “izinkondlo emililo” [Brandende verse] in Afrikaans vertaal via Vusi Mchunu se Engelse vertaling uit Zulu. Vert. deur Helize van Vuuren.

  

Brandende verse

 

Onsigbaar sal ek jul volg na die heilige grotte

díép in die aard-maag waar jul brandende verse wegmoffel

en dophou van ver jul geheime fakkel-woorde –

nee, eerder soos ‘n komeet die hemelboog belig

nog lank na sonsak verdof

 

***

 

Poems set on fire

 

I shall invisibly follow you into the sacred vaults
Deep in the belly of earth where you hide your burning poems
From a distance watching you raise secret words as the torch
Nay, the comet illuminating the arc to the depths of sunsets

 

– Mazisi Kunene Igudu likaSomcabeko 1997. Engelse vertaler Vusi Mchunu

 

Izinkondlo zemililo

 

Ngizokulandela wena uze ushone emgodini
Uze ushone lapho ufihle khona izinkondlo zakho
Ngize ngikubone usuzibasela usuzenza ubhaqa
Kuze kuthi klelele nakude emashona
Kube engathi uphethe izinkanyezi

 

— Mazisi Kunene Igudu likaSomcabeko 1997.

 

 

Versindaba kompetisie vir vertaalde gedigte (59)

 

Aleksander Wat. Vertaling in Afrikaans via Richard Lourie se Engelse vertaling uit die Pools. Vert. deur Helize van Vuuren.

 

Japannese boogskiet

 

I

Die hand sê vir die snaar:

Gehoorsaam my.

 

Die snaar antwoord die hand:

Trek sterk.

 

Die snaar sê vir die pyl:

O pyl, vlieg.

 

Die pyl antwoord die snaar:

Versnel my vlug.

 

Die pyl sê vir die teiken:

Wees my lig.

 

Die teiken antwoord die pyl:

Hê my lief.

 

 

II

Die teiken sê vir die pyl, snaar, hand en oog:

Tat twam asi.

 

Wat in ‘n heilige tong beteken:

Ek is U.

 

 

III

(Voetnoot van ‘n Christen:

O Moeder van God,

 

hou wag oor die teiken, die boog, die pyl

en die boogskutter).

 

***

 

Japanese Archery

Aleksander Wat

 

      I

The hand tells the bowstring:

        Obey me.

 

The bowstring answers the hand:

        Draw valiantly.

 

The bowstring tells the arrow:

       O arrow, fly.

 

The arrow answers the bowstring:

       Speed my flight.

 

The arrow tells the target:

       Be my light.

 

The target answers the arrow:

       Love me.

 

 

    II

The target tells arrow, bowstring, hand and eye:

       Tat twam asi.

 

Which means in a sacred tongue

       I am Thou.

 

 

   III

(Footnote of a Christian:

        O Mother of God,

 

watch over the target, the bow, the arrow

       and the archer).

 

(Uit die Pools vertaal deur Richard Lourie.)

 

 

Bronverwysing:

 WITH THE SKIN. Poems of Aleksander Wat. 1989. Reds. & vertalers Czeslaw Milosz & Leonard Nathan (tensy, soos hierbo, anders aangedui). New York: Ecco pers.

 

 

 

Versindaba kompetisie vir vertaalde gedigte (54)

 

Emily Dickinson. Vertaling van Engels in Afrikaans. Vert. deur Helize van Vuuren.

 

Die Tint wat ek nie kan vat

 

Die Tint wat ek nie kan vat—is beste—

Die Kleur te ver weg

Om in Basaar te wys

‘n Ghienie vir ‘n Kyk—

 

Die fyn—ontasbare Vertoning—

Wat voor die oog pronk

Soos Cleopatra & Kie—

Herhaal—in die lug—

 

Momente van Regeer

Wat in die siel gebeur

En dan in Onvrede laat

Te verwonderlik—om oor te praat—

 

Die gretig kyk—na Landskappe—

As sou hul pas verduister het

Een of ander Geheim—wat gedruk

Het soos waens—in die onderhemp—

 

Die Gepleit van die Somer—

Die ander Poets—van Sneeu—

Wat misterie kussing met Tulle,

Uit vrees die Eekhorings—weet,

 

Hul Onbevatlike maniere—spot ons—

Tot die gefopte Oog

Hovaardig sluit—in die Graf—

Nog ‘n manier—van sien—

 

 ***

 

The Tint I cannot take

 

The Tint I cannot take—is best—

The Color too remote

That I could show it in Bazaar—

A Guinea at a sight—

 

The fine—impalpable Array—

That swaggers on the eye

Like Cleopatra’s Company—

Repeated—in the sky—

 

The Moments of Dominion

That happens in the Soul

And leave it with a Discontent

Too Exquisite—to tell—

 

The eager look—on Landscapes—

As if they just repressed

Some Secret—that was pushing

Like Chariots—in the Vest—

 

The pleading of the Summer—

That other Prank—of Snow—

That Cushions Mystery with Tulle,

For fear the Squirrels—know,

 

Their Graspless manners—mock us—

Until the Cheated Eye

Shuts arrogantly—in the Grave—

Another Way—to see—

 

Bron:

Dickinson, Emily. Complete poems

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Versindaba kompetisie vir vertaalde gedigte (53)

 

Osip Mandelstam. “Ek soek hul nie”, Tristia 1922. In Afrikaans vertaal via Paul Celan se Duitse vertaling uit die Russies. Vert. deur Helize van Vuuren.

 

“Ek soek hul nie” uit Osip Mandelstam,Tristia 1922

 

Ek soek hul nie, Kassandra, omdat die sekondes bloei:

jou oog, ek soek dit nie, ek soek nie na jou mond.

Maar in Desember, nou – o feestelike nagwaak –:

kwel ons die herinnering …

 

1917

 

***

 

Wenn hohe Häuser Schiffe sind, ein ganzes Nest –

So flieg, du Sieg mit abgeschnittenen Händen,

Hyperboreerland der Pest!

Auf einem Platz mit Panzerwagen, Reitern –

Ein Mensch, ich seh ihn, da: er hetzt

Die Wölfe fort mit lodernd hellen Scheiten:

 

1917

(Mandelstam, Osip. 1922. In: Tristia. Vertaler Paul Celan uit die Russies van Osip Mandelstam.)

 

Bron:

Celan, Paul. Gesammelte Werke 5. Übertragungen II. Zwiesprachig. Frankfurt: Suhrkamp.

 

 

 

 

 

Versindaba kompetisie vir vertaalde gedigte (47)

 

Die priester Sarumaru. Afrikaanse vertaling uit Kenneth Rexroth se Engelse vertaling van die Japannees. Vert. deur Helize van Vuuren.

 

LXVIII

 

Berg-in diep

trappelend op

rooi esdoringblare

hoor ek ‘n hertskreet

van herfssmart.

 

***

 

LXVIII

           

Deep in the mountain,

Trampling the  red maple leaves,

I hear the stag cry out

In the sorrow of Autumn.

 

– Sarumaru, vertaler Kenneth Rexroth

 

***

 

Oku yama ni

Momiji fume wake

Naku shika nbo

Koe kiku toki zo

Aki wa kanashiki

           

– Die Priester Sarumaru

 

 

 

Versindaba kompetisie vir vertaalde gedigte (36)

 

Aleksander Wat. Afrikaanse vertaling uit Czeslaw Milosz se Engelse vertaling van die Pools. Vert. deur Helize van Vuuren.

 

‘n Fragment uit “Songs of a Wanderer” [“Liedere van ‘n wandelaar”]

 

II

Gewalg met alles wat lewe het ek my teruggetrek in die klip-

wêreld, hier het ek gedink, bevry, sal ek van bó waarneem,

maar sonder trots, die dinge

verstrengeld in chaos. Met die oë van klip, myself ‘n klip tussen klippe, en

sensitief soos hulle,

pulserend na die son se draai. Terugtrekkend in my eie dieptes, klip,

bewegingloos, stil, koud-wordend, teenwoordig in ‘n tanende

aanwesigheid – in die koue

 

aantrekkingskrag van die maan. Soos sand verminder in

‘n uurglas, gelykmatig,

 

Eindeloos, uniform, korrel vir korrel. So sal ek slegs onderhewig

wees aan die ritmes van dag en nag. Maar –

geen dans in hul, geen rondgetol, geen gejaagdheid: net

kluistenaarswet en stilte.

 

Hulle word nie, hul is. Niks meer. Niks

meer, het ek gedink, walgend

 

van alles wat word.

Ek, ’n klip tussen klippe (…)

 

***

 

From: Songs of a Wanderer

 Aleksander Wat, 1962

 

II

Disgusted by everything alive I withdrew into the stone world: here

I thought, liberated, I would observe from above, but

without pride, those things

entangled in chaos. With the eyes of a stone, myself

a stone among stones, and like them sensitive,

pulsating to the turning of the sun. Retreating into

the depth of myself-stone,

motionless, silent; growing cold; present through a waning

of presence – in the cold

attractions of the moon. Like sand diminishing in

an hour-glass, evenly,

Ceaselessly, uniformly, grain by grain. Thus I shall be submitted

Only to the rhythms of day and night. But –

No dance in them, no whirling, no frenzy: only

monastic rule, and silence.

They do not become, they are. Nothing else. Nothing

else, I thought, loathing

all which becomes.

I, a stone among stones (…)

 

Nota: Aleksander Wat (1900-1967) is  in Warschau gebore, waar hy filosofie studeer, en die Poolse Futuristiese Dada-beweging begin het. Van 1932-1939 in Soviët interneringskampe in Pole, die Oekraïene en Kiev. In 1957 vlug hy uit Pole en van Soviët-vervolging. Hy bly tot sy dood in ballingskap in Italië en Frankryk.

 

Bronverwysing:

Wat, Aleksander. 1971. Mediterranean Poems. Edited & translated by Czeslaw Milosz. Ardis/Ann Arbor.

 

 

 

Versindaba kompetisie vir vertaalde gedigte (35)

 

Aleksander Wat. Afrikaanse vertaling uit Czeslaw Milosz se Engelse vertaling van die Pools. Vert. deur Helize van Vuuren.

 

 ‘n Flamink-droom

 

Water water water. Oral net water.

Was daar maar grond! ‘n Duimbreed grond, watse grond ookal!

Om ‘n poot neer te sit! Éen poot!

 

Ons het die gode gesmeek! Almal!

Hulle van die water, die grond, van die noorde, die suide.

Om ‘n duimbreed, ‘n vierkant, ‘n krummel vaste land, watter soort ookal!

Genoeg om net die klou van één poot neer te sit!

Niks. Slegs water. Niks as water.

Water water water.

‘n Korrel vaste grond, net maar één korrel!

Ons is verlore.

 

***

 

A flamingo’s dream

Aleksander Wat

 

Water water water. And nothing but water.

If only one inch of land! An inch of no – matter – what land!

To set one foot on! If only!

 

We begged the gods for that! All of them!

Water gods, land gods, southern gods, northern gods,

For an inch, a strip, a scrap of any kind of land!

No more than just enough to support the claw of one foot!

And nothing. Only water. Nothing except water.

Water water water.

If only a speck of land!

There is no salvation.

 

Nota: Aleksander Wat (1900-1967) is  in Warschau gebore, waar hy filosofie studeer, en die Poolse Futuristiese Dada-beweging begin het. Van 1932-1939 in Soviët interneringskampe in Pole, die Oekraïene en Kiev. In 1957 vlug hy uit Pole en van Soviët-vervolging. Hy bly tot sy dood in ballingskap in Italië en Frankryk.

 

Bron: Aleksander Wat – Mediterranean Poems, Edited & translated by Czeslaw Milosz. 1971. Ardis/Ann Arbor.

 

 

Versindaba kompetisie vir vertaalde gedigte (19)

 

Archílochos. Vertaling van Engels, uit oorspronklike Grieks, in Afrikaans. Vert. deur Helize van Vuuren

 

Fragment 128 van Archilochus

 

My Siel, my Siel, totaal verwar deur smarte sonder troos,

verduur, hou uit, ontmoet direk die vele vyande wat jou verguis –

nóú van hier en dán vandaar, ondergaan al die stryde van digby,

wyk nooit terug; en sou jy wen, moenie luidrugtig juig,

of as verloorder, misrabel kermend op ‘n hoop val tuis,

vind plesier in lekker dinge, en in harde tye, wees nie te kroes –

waardeer die ritme, in beheer van elke mens se lewe.

 

***

 

Griekse Fragment 128 van Archilochus

 

θυμέ, θύμ᾽ ἀμηχάνοισι κήδεσιν κυκώμενε,
ἄνα δέ, δυσμενέων δ᾽ ἀλέξευ προσβαλὼν ἐναντίον
στέρνον, ἐν δοκοῖσιν ἐχθρῶν πλησίον κατασταθείς
ἀσφαλέως· καὶ μήτε νικῶν ἀμφαδὴν ἀγάλλεο
μηδὲ νικηθεὶς ἐν οἴκωι καταπεσὼν ὀδύρεο.
ἀλλὰ χαρτοῖσίν τε χαῖρε καὶ κακοῖσιν ἀσχάλα
μὴ λίην· γίνωσκε δ᾽ οἷος ῥυσμὸς ἀνθρώπους ἔχει.

           

***

 

Engelse vertaling van Archilochus se fragment 128

(vertaling Douglas E Gerber)

 

My Soul, my Soul, all disturbed by sorrows inconsolable,

bear up, hold out, meet front-on the many foes that rush on you –

now from this side and now that, enduring all such strife up close,

never wavering; and should you win, don’t openly exult,

nor, defeated, throw yourself lamenting in a heap at home –

but delight in things that are delightful and, in hard times, grieve

not too much – appreciate the rhythm that controls men’s lives.

 

Bronverwysing:

Gerber, Douglas E. (redakteur en vertaler). 1999. Greek Iambic Poetry. From the seventh to the fifth centuries BC. London: Harvard University Press. p. 167.

https://en.wikipedia.org/wiki/Archilochus

 

Archílochos ( c. 680–645 v.C.) was ‘n Griekse jambiese en elegiese digter van Paros, uit die Argaïese periode, en die vroegste Griekse skrywer wat hoofsaaklik op sy ervarings en emosies gefokus het. Hy het kleurvolle taal gebruik, en was beroemd vir sy stekelrige kritiek. Hy word dikwels as die argetipiese digter van blaam gesien. Sy werk bestaan net uit oorgelewerde fragmente. Die tweede en derde reëls van die vers is waarskynlik onseker, en aan geskaaf deur baie hande.

 

Fragment 128 is geskryf in katalektiese trochaïese tetrameter (vier paar trogees met die laaste sillabe weggelaat) – dié vorm was later by Atheense dramaturge populêr, weens die aaneenlopende aard daarvan, geskik vir die formulering van aggressie en emosionele intensiteit, maar hier gebruik Archilochus dit vir emosionele besadigdheid. Sy gebruik van metrum is “neutraal ten op sigte van etos” – hy bedoel niks ironies daarmee nie.