Versindaba
~ 'n Weblog vir die Afrikaanse digkuns ~

oggendmeditasie  4

Verloor my Mont Blanc-pen, ‘n cadeau

van haar, vind dit op ‘n ander plek gestoor:

met hierdie pen in ‘n kroeg, einste seimste

‘n weddenskap gewen: ein Meisterstück

korrek vertaal, want sy was ‘n Duitse nooi

wat immer lag oor my grammatika-boeke

(hoog opgestapel langs my bed ‘n berg)

met Nachfüllung vir dié pen so woekerend.

En vandat sy weg is, is hierdie pen op stuk

van sake, in kompetisie met ‘n potlood

en skerpmaker, wat ek draai en draai

om die grein van haar stem te ont-hoor.

© Joan Hambidge, 2022Hambidge, 2022

Oggendmeditasie 3

Die monodie in die Griekse tragedie,

‘n lament, oor die dood van ‘n ander.

George Steiner sou waarskynlik meen

nie sprake van soiets ná die 17e eeu.

Treurend oor jou in ons Ioniese drama:

Creusa versaak Ion en Hermes verklap

alles van Apollo se dade in ‘n grot …

Met ‘n terugkeer word ek dalk Pythia?

Jy verlaat my lank terug en voetspore

in ‘n herinneringsgrot die leidraad:

jou voete loop na ‘n Griekse eiland,

maar ek ontleed οἷα εἶναι δεῖ …

Euripides het dit reeds vertel: verraad

en versaking, immer met ‘n terugkeer

na die plek van skending of verminking:

in my grot van herinnering ‘n trenodie?

© Joan Hambidge, 2022

Sanctum

My huis is nie meer waar my hart

of voet vertoef nie; iets soos voetstoots dalk?

My gedigte uitgelewer aan ongesiene lesers,

huiskopers besigtig dit dalk met ’n agent,

uit verveling of afguns, met ’n Te Koop–

bordjie as uitnodiging vir verskuiwing of verplasing.

In die huis van Onse Vader is daar glo

vele wonings nes in die huis-van-die-digkuns

met sy vertrekke en stansas en rondele.

As kind in huurhuise, hotelle, tydelike vestings

vertoef; selfs in ’n woning langs ’n begraafplaas:

ligene, geroep klipblomme, groeiend op die stene

tot ons laaste huis langs die walle van die Vaal

met kannas en malvas en sipresbome.

My moeder, die tuinier-met-groen-vingers

en my vader, die man-van-versekering, leer my

jou huis is tydelik, temporeel, behalwe vir daardie

Huis van die Vader, buite tyd of verdriet.

© Joan Hambidge, 2022

Oggendmeditasie

‘n Dooie vlieg langs ‘n skuifspeld

tandestokkie neffens ‘n bril gebreek

laat my opnuut wonder oor jou vraag:

hoe bepaal ons die toon van die gedig?

Amper iets soos in ‘n droom kleurloos

waarin jy verskyn en steeds knieknik?

Iewers tussen hierdie beelde en ritmes

en hortende metrum met weefwerk bekyk

deur Ina Sintaksis en Henning Semantiek

hoor ek jou smalend lag oor die gedig-

as-literatuur-teorie en sien jou wegloop

met dié nikswerd-gedig nes ‘n dooie vlieg.

© Joan Hambidge, 2022

Die gedig as beurtkrag

Oor jou sal ek nie ‘n gedig skryf;

tog ek hoor jou meesmuilend lag:

A, my stilte het jou tog geraak?

Tussen kommapunt en dubbelpunt

lê iets soos ‘n rewolusie-van-die-rede

van lig tot hierdie donkerte …

‘n Uur voor die tyd met ‘n belofte

van ‘n weersiens onuitgevoer.

Ons téte-à-téte ‘n pertjoema?

In die slotakkoord gaan die lig

aan, wat jou en daardie leser grief,

waarskynlik dat hierdie gedig

onsinnig worstel met opstand en krag.

Die dilemma van die digter se gewag

om iets uit die vat van Danaïde te mag …

© Joan Hambidge, 2022

Oggendmeditasie

Pase 2022

Die nag ‘n oorvol asbak

met besoeke van en na

verre plekke, ontmoetings

met vergetenes, vertrekkendes.

Vrese tot die dag breek:

‘n stil gebed soos Eugenio Montale

soekend na die stil punt van die wêreld

nes Eybers in haar winter-surplus.

Daardie Stil punt van die aarde,

soos my vriend dig, nou onmoontlik

met modderrampe en ‘n oorlog

op ons klein en silwerige planeet.

In hierdie concordia discors

onthou ek Pase by my ouers,

my vader se studeerkamer

‘n atlas-van-die-wêreld.

Toe was alles ver en in beheer

met “Vroegherfs” ‘n gebed

vol hoop en verlossing …

Nou smag ons na berusting.

© Joan Hambidge, 2022

Blowup

Om die clue te vind in ‘n speurverhaal:

waar vind ons die sleutel vir die gedig

se komposisie? In die briewe en dagboeke

of dit wat die digter juis wil verdraai?

Min staan opgeskryf oor dié proses

dikwels een van toevallighede en chaos

soos ‘n weerberig wat ‘n storm voorspel

met ‘n dag wat wolkloos voortstroom.

Waar begin die inspirasie of idee presies?

By die digter-as-leser of filmkyker wat via

Antonioni ‘n modefotograaf bespied met

‘n onopgeloste raaisel in die agtergrond dalk?

In die donkerkamer van die onbewuste (Freud se dis)

ontwikkel alles in ‘n keerweer liewerlee in die polders mis

van dubbel-praat drome wat waarsku en klankloos verdwyn

om die clue te vind in hierdie speurverhaal van jou en myn:

opbreekbaar soos ‘n ellips wat uitstel onvertaalbaar skryn …

© Joan Hambidge, 2022

Bibliobibuli

Woorde se sin

en samehang

maak van my

skryfverslaafde.

Dié konjunksie

waaroor Mencken

skryf, versoen

Grieks en Latyn:

dis ons gebied

om woordeloos

en woordsekuur

taalkundiges te troef.

Elke vers, gedig,

selfs klein of onbenullig,

‘n huldeblyk

aan al die woordeboek-

makers en taalnavigeerders

wat soms soos ‘n Boerneef

(taalman én digter)

almal die loef afsteek.

© Joan Hambidge, 2022