Versindaba
~ 'n Weblog vir die Afrikaanse digkuns ~

Alles het seker begin by ʼn foto van Koala beertjies in ʼn Australiaanse dieretuin.  ʼn Vriend het dit op ‘facebook’ geplaas en dit het my laat kriewel, want ek is nie n groot aanhanger van dieretuine nie.

Kort daarna, (toevallig?) word ek uitgenooi om aan hierdie uitstalling deel te neem:

Uitnodiging na die uitstalling: ZOO

In die brief van die “Kurators” word Lauren Beukes se boek: Zoo City genoem.  Daar en dan het ek myself voorgeneem om dit te lees, maar o wee, dit was nie beskikbaar in ons kleine biblioteek nie.  Die gawe dames het dit aangevra vanaf ʼn ander biblioteek in die streek.  “Slangrivier” is die biblioteek se naam waar hulle toe n kopie opspoor.

Ek het die boek geniet, en wou dit nie neersit todat ek klaar gelees het nie.

Daarna het ek begin soek na gedigte wat handel oor dieretuine.  In my ‘google’ soektog gooi die rekenaar die naam : SJ Pretorius vir my uit. Op hierdie blad kry ek toe twee gedigte van hom. Die eerste een: “Die Kranksinnige” kon ek onthou.  Ons het dit behandel in matriek.  Dit was en is my gunsteling gedig.  ʼn Voorlesing daarvan is te vinde op Youtube, maar dit word verkeerdelik toegeskryf aan Koos Kombuis.  Die voorlesing is ietwat emosieloos na my smaak, maar nou ja, dit het my laat wonder hoe digters voel as ander hul gedigte voorlees. Die voorleser laat my ook dink aan ʼn leeu met maanhare; en dit bring my tot by die tweede gedig:

Leeu in die dieretuin deur SJ Pretorius

Sy sien die maanhaar op die grou beton,

Sy ore stomp, sy lang stert spitsgekwas,

Geel flikkerende oë in die son,

En wonder of hy soms nie in die gras

Waar Pappie Sondag ry graag sou wou speel:

Hoe wreed om tussen mure ingeperk

Te ly….mens voel asof jy hom moet streel

En argloos vat sy aan die traliewerk.

Toe storm hy met donderende gebrul

En gryp die vinger styf van vrees gekrul

En byt deur senings sonder mededoë

En skeur die vleis en been totdat die bloed

ʼn kabbelende stroom word en ver, soet

Groen vlaktes opdans voor sy droewe oë.

 Terwyl ek hierdie gedig lees kon ek dit nie verhoed om aan die Melissa Bachman sage, wat nou orals die rondte doen op sosiale netwerke, te dink nie. Ai.

Dit bring tot by hierdie volgende gedig en ʼn skets ter voorbereiding vir n nuwe werk:

Kirke se varke deur SJ Pretorius

As ons moet varke wees, laat ons dan deur

En deur vark wees:  gee ons alleen vol trôe

Met hope doppe en op-hitte-sôe

En modder om ons snoete deur te sleur

En slym en slyk genoeg om met plesier

Te rol in elke wellus van die dier

En laat ons als vergeet van die verlede,

Ons huise in die groot wit marmerstede,

Tempels en gode wat ons uit die tyd

Wegroep ver na ʼn grootste ewigheid,

Wis alles uit, die laaste heimweedrange

Wat al ons lus verlam met siek verlange,

Gee ons alleen die liggaam: spier en klier,

Niks as net die genot van nou en hier.

Skets ter voorbereiding vir n nuwe werk.

Nie alweer nie,  hoor ek sommige sug.  Hoe dan anders, net soos die ‘Cheshire kat’ bly sy haar verskyning maak?!

uit die cd omslag

“…en wat is skitter

Wat soveel meer is as in skyn?

Want word jy groter raak jy klein

Met soveel vrae

Met bittermin wat rym:

Dis al’s ʼn draaikolk in my brein….”

Uit: Winkellpoppe – Sonja Herlodt

Gister in die posbus vind ek ʼn brief van n goeie vriend met die cd “Reconstructing Alice” van Sonja Heroldt.

Uitstekende tydsberekening, want more eindig die “Alice in Wonderland” kuns-uitstalling by Longstreet Art Lovers 1932 onder leiding van Gordon Froud.  Die uitstalling is ter ere van Alice se 150ste bestaansjaar.  So vir diegene wat nog nie daar was nie, gaan maak gerus ʼn draai, of besoek die gallery se facebook blad hier.

My gunsteling kunswerk is sekerlik hierdie een:

DIANE VICTOR
“At 150 one could ask Alice almost anything”
380 x 270 mm
Etching
Edition of 25

Wat sou jy vir Alice vra?

Sy het al soveel illustreerders, kunstenaars, musikante en ander skrywers geinspireer, maar ek kan nie help om te wonder watter digters het al deurgeloop onder haar invloed? – al wat ek sover kon kry is hier.

Hier volg n stukkie uit

Kervansary

…..I play at Alice in Wonderland: grow larger and smaller

In front of all the travel doors of memory.

There was a time when I drowned in my tears: a tolling bell

Of parting, rejection, the end of a relationship,

Impelled the journey.  The ginger cat’s smile lingers….”

(uit: Visums by Verstek, H&R 2011) vertaal deur Charl JF Cilliers

In verskillende stadiums in my lewe is daar verskillende dele van die boek wat my aangryp.  Tans is dit die hoofstuk waar sy met die hertogin se baba te doen kry:

“Alice in Motherland” borduurwerk op rubber/binneband 2013

“and she began thinking over other children she knew, who might do very well as pigs….p70”

Ek het vir my seuntjie die storie begin lees.  Net jammer die vertaalde kinderboeke is so afgewater; maar na 150 jaar, wat kan mens verwag?

Veels geluk Alice en totsiens Sonja- tot volgende keer

“So trapped here in transition

Stuck in time and space

Should I sell my soul for silver

To try and save my face?

Within the myth and mayhem

Amidst this mindless malice

I’ll stand before the mirror

And I’ll reconstruct

This alice…”

Uit die liedjie Criminal logic – Sonja Heroldt

Elke dag verbaas my 2 jarige seuntjie my met ʼn nuwe woord of sin.  Ek is verstom oor die aanleer van woorde by kinders in so ʼn kort tydperk.  Na 35 jaar sukkel ek maar nog soms baie om woord en beeld bymekaar te bring, of net om my gedagtes samehangend te orden.

Terwyl ek soek na inhoud luister ek na Vers en Klank op RSG en wens dat ek so iets indrukwekkend kan doen met “vers en kuns” vir Versindaba.  Daar was ʼn luisteraar wat ʼn sms gestuur het na die ateljee waarin sy sê dat dit die beste 30 minute van haar dag is.  Sjoe wat ʼn pluimpie….

Dit is werklik iets om na te streef….

“Eat your words” Met vislyn borduur op rubber

Aan die anderkant van die spektrum is my 5 jarige seuntjie ook hard besig om woord en beeld bymekaar te probeer bring.  Hy wil baie graag skryf en maak nou die vorm van letters na en plaas langs mekaar om ʼn idee te probeer oordra….

Hy is ook baie geintereseerd en wil weet waar woorde vandaan kom en hoe word boeke gemaak.

Ek het toe hierdie pragtige boek (“Die land van die groot woordfabriek deur Agnes De Lestrade”) by die biblioteek opgspoor.  Ek wonder wie het dit meer geniet, ek of hy?

Intussen lees ek in n baie interessante blog inskrywing  (sien hier) van ander kunstenaars wat met gemak woord en beeld byeenbring.

Behalwe vir hierdie blog inskrywings probeer ek hard hierdie laaste tyd om op my manier dieselfde te doen.  In die volgende uistalling waarin ek deelneem en waarna ek jul almal wil nooi is:

Mash up=  Type wat Donderdag aand open by Alex Hamilton se studio in Woodstock, Kaapstad.

Ek het eergister naarstigtelik in die biblioteek gesoek na ʼn gedig wat die ‘beeld’ vir die uitstalling wat ek in my kop het in digterlike vorm te kan oordra.

Die een waarop ek besluit het is:

 On(be)eindig deur Ilse van Staden

Daar is met ons nog nie

Klaar gepraat nie

 

Mens wat woord moet word

 

Ons is nog net die begin

Of die onvervulde einde

 

In die lug laat hang

Blou vergete albasterbal

Uigeknikker die ewigheid in

Soos die onvanpaste punt

Iewers aan die einde van ʼn half voltooide sin

Hier volg ʼn (on)vanpaste  onderhoud aan die einde van ʼn half voltooide blog:

H: Alex, vertel ons bietjie meer van die Mash-up’s.  Wanneer het dit ontstaan en hoekom het jy besluit om hierdie Mash-ups in jou studio te hou.  Waarom noem jy dit Mash-up?

 A: : Mash-up is ʼn musiek term (think Glee J) en dit is wanneer twee liedjies bymekaar gegooi word en as een gesing word.  Die idée, om dit toe te pas op kuns, het ek gehad nadat ek weereens ʼn groep uitstalling gesien het wat so oorgekurateer was dat dit nie meer die werk kans gegee het om as idividuele stukke te kommunikeer nie, maar as een installasie werk.

Dus wil ek ʼn platvorm skep met die MASH-UP idee waar ek meer as een kunstenaar bymekaar en langs mekaar uitstal sonder dat dit ʼn ander konsep raak as wat die individuele werke weergee. Daar is altyd ʼn onderliggende ooreenkoms, maar nie tot die punt wat dit ʼn streng kuns kurator gevoel het van alles moet by alles pas nie.

H: Vir die volgende Mash up het jy dit onder die vaandel van “Type”.  Wat het jou laat besluit op “Type”?  Dit is ʼn term wat baie wyd is….wat beteken dit vir jou?

A: :”Type” het natuurlik die wonderlike twee betekenisse van “tipe” of “letter font” en hierdie is die oorkoepellende idees wat in al die kuns voorkom en die gehoor die vraag laat vra: “Wat se tipe kunsuitstalling is dit?”

Ek het ook opgemerk dat baie kunstenaars woorde of logos gebruik en dit as ʼn tema gekies.

H: Het jy eers die Kunstenaars gekies om deel te neem, of het jy eers die titel gehad en daarna die kunstenaars genader om deel te neem?

A: Ek het eers ʼn groep kunstenaars in gedagte gehad en toe gekyk na wat hulle werk in gemeen het en of dit saam sal werk. Daarna het ek die uitstalling “ontwerp” ( ha ha nie gekurateer)  om die beste voorbeelde, wat die idee weergee, van almal se werk in te sluit

H: Kom jou eie produksie elke keer tot halt terwyl hierdie uistallings aan die gang is aangesien dit in jou studio gehou word?

A: Nee! Ek het te veel werk om tot stilstand te kom. Met goeie beplanning kry ek dit reg om my aandag te skei tussen uitstalling hou en my eie werk.  Ek dink dit is omdat ek die uitstalling as ʼn uitdaging sien en dit verskriklik geniet om saam met ander kunstenaars te werk dat dit nie moeilik is om dit te organiseer nie.

H:  Nie so lank gelede het jy ‘Amper almal” by hierdie jaar se KKNK uitgestal.  Ek weet vir ʼn feit dat jy o.a vir CJ Langenhoven uitgebeeld het, maar watter ander digters/skrywers het jy ook gedoen:

A: Daar is n lys van amper 31 op my website: www.alexhamilton.co.za so gaan loer gerus.

Litnet Groep deur Alex Hamilton

H: Wat is jou gunsteling versreël?

A:“hiiiiieeeeeeee Die patatranke langs die spoorlyn, hoe seer moet hulle ore nie wees nie.” (dis die hele gedig) deur Breyten Breytenbach

Nou ja, indien jul in die omgewing is loer gerus in Donderdag-aand.