Versindaba
~ 'n Kollektiewe weblog vir die Afrikaanse digkuns ~

 

LEO VROMAN WORD 98

 

Die Nederlandse digter Leo Vroman het op 10 April vanjaar 98 jaar oud geword. Daarmee is hy die grootste, langslewende digter van Nederland. Hy is in Gouda gebore. Vroman het in 1946 gedebuteer en ’n jaar daarna na die VSA verhuis, waar hy steeds in New York woon. In Nederland is hy bekend as digter. In Amerika is hy veral bekend as bioloog en sy navorsing wat tot die ontdekking van die Vroman-effek gelei het. Hy het onder andere die P.C. Hooft-prys (1964) en die VSB Poësieprys (1996) gewen in sy lang oeuvre van 27 jaar. Een van sy bekendste gedigte is Voor wie dit leest.

 

Voor wie dit leest

 

Gedrukte letters laat ik U hier kijken,

maar met mijn warme mond kan ik niet spreken,

mijn hete hand uit dit papier niet steken;

wat kan ik doen? Ik kan U niet bereiken.

 

O, als ik troosten kon, dan kon ik wenen.

Kom, leg Uw hand op dit papier; mijn huid;

verzacht het vreemde door de druk verstenen

van het geschreven woord, of spreek het uit.

 

Menige verzen heb ik al beschreven,

ben menigen een vreemdeling gebleven

en wien ik griefde weet ik niets te geven:

liefde is het enige.

 

Liefde is het meestal ook geweest

die mij het potlood in de hand bewoog

tot ik mij slapende voorover boog

over de woorden die Gij wakkerleest.

 

Ik zou wel onder deze bladzij willen zijn

en door de letters heen van dit gedicht

kijken in Uw lezende gezicht

en hunkeren naar het smelten van Uw pijn.

 

Doe deze woorden niet vergeefs ontwaken,

zij kunnen zich hun naaktheid niet vergeven;

en laat Uw blik hun innigste niet raken

tenzij Gij door de liefde zijn gedreven.

 

Lees dit dan als een lang verwachte brief,

en wees gerust, en vrees niet de gedachte

dat U door deze woorden werd gekust:

ik heb je zo lief.

 

(Uit: In Amerika, 1946 – 1958)    

 

Deze recensie over de laatste bundel van Leo Vroman verscheen eerder in De Standaard der Letteren.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Een van die opwindenste projekte in Brittanje is die jaarlikse publikasie van The Forward book of poetry wat as oogmerk het om die beste gedigte wat in ‘n bepaalde jaar in Engels verskyn het, byeen te bring. So het die 2010-uitgawe enkele weke gelede in die boekwinkels gearriveer en inderdaad is dit ‘n besonderse publikasie aangesien verlede jaar beslis ‘n blomjaar vir die Britse digkuns was.  Gedigte van hul vernaamste digters, sowel as nuwelingdigters, is hierin opgeneem.

Die beoordelaars vir die drie Forward-pryse, wat dus ook die samestellers van dié publikasie is, het die bloemlesing soos met vorige uitgawes ingedeel volgens die kategorieë waarin die beoordeling plaasgevind het, naamlik beste digbundel van die jaar, beste debuutbundel en beste gedig, gevolg deur 70 “hoogs aanbevole” gedigte deur ‘n verskeidenheid digters.

As sulks is The Forward book of poetry waarskynlik die suiwerste aanduiding van die stand van Britse digkuns wat jy te lese kan kry.

Onder die digters wat vir die beste bundel van die jaar genomineer is, tel literêre reuse soos Don Paterson (wat uiteindelik as wenner aangekondig is), asook Glyn Maxwell, Sharon Olds, Peter Porter, Chrisopher Reid (wat intussen die Costa-prys vir poësie gewen het) en Hugo Williams.

As toegif plaas ek vanoggend die titelgedig uit Don Paterson se bekroonde bundel Rain (2009: Faber & Faber) heel onder.

Die besonderhede van die boek is soos volg:

TITEL:                                    The Forward book of poetry, 2010

SAMESTELLERS:                 Josephine Hart, et al

UITGEWER:                         Forward, London

ISBN:                                     978 0571 2536 30

PRYS:                                     R150.00

***

Vanoggend lê die eerste wisselkaart, wat deur Luuk Gruwez gespeel is, op die tafel. Hierdie eerste aflewering van ons nuwe projek is ‘n bespreking van Leo Vroman se nuutste digbundel, Soms is alles eeuwig. Verdermeer kan jy Ian Raper se toespraak, wat verlede jaar tydens die bekendstelling van Lucie Möller se bundel, Watermerke, gelewer is, lees. In die vertaalkamers is daar verskeie toevoegings soos die heerlike gedig van Peter Holvoet-Hanssen wat deur Charl-Pierre Naudé vertaal is, asook gedigte van Yannis Ritsos en Sylvia Plath wat deur Johann de Lange vertaal is.

***

Dan is dit vandag Hans du Plessis se verjaarsdag. Hans is uiteraard bekend vir sy gedigte wat geskryf is in die Griekwa-dialek en as sulks een van die mees geliefde en gewaardeerde digters in Afrikaans. Veels geluk, Hans. Mag dié jaar vir jou ‘n blomjaar wees.

Nou ja, toe. Die naweek is op hande. Gebruik dus die geleentheid om ietsie oor jou eerste swig voor die sjarme van poësie te skryf en na die Brieweboks te stuur. Die tyd raak min, want volgende maand is daar ‘n nuwe tema met nog ‘n kompetisie wat wag …

Geniet die naweek. Nuuswekker hervat Maandag weer.

Mooi bly.

LE

 

Rain

Don Patterson

 

I love all films that start with rain:

rain, braiding a windowpane

or darkening a hung-out dress

or streaming down her upturned face;

 

one long thundering downpour

right through the empty script and score

before the act, before the blame,

before the lens pulls through the frame

 

to where the woman sits alone

beside a silent telephone

or the dress lies ruined on the grass

or the girl walks off the overpass,

 

and all things flow out from that source

along their fatal watercourse.

However bad or overlong

such a film can do no wrong,

 

so when his native twang shows through

or when the boom dips into view

or when her speech starts to betray

its adaptation from the play,

 

I think to when we opened cold

on a rain-dark gutter, running gold

with the neon of a drugstore sign,

and I’d read into its blazing line:

 

forget the ink, the milk, the blood-

all was washed clean with the flood

we rose up from the falling waters

the fallen rain’s own sons and daughters

 

and none of this, none of this matters.

 

(c) Don Paterson (Uit: Rain, 2009: Faber & Faber)