Versindaba
~ 'n Kollektiewe weblog vir die Afrikaanse digkuns ~

Klein ballade vanuit ʼn veetrok

(Op Vryheidsdag, 27 April 2019)

 

Hoe lank sit jy al hier op die sylyn

by Holfontein se stasie duskant Kroonstad

in ʼn veetrok toegespyker,

hoe lank al saam met soveel ander

ingehok tussen die saagsels, skewe karton

en strooihalms met

ʼn holte

 

in die middel van die plankvloer

vir ekskrement terwyl julle wagtende bly

op die Führer se vlagbekroonde trein

om volgens afspraak

ook hier tussen die gatsrante deur

te snel?

 

: Glo onderweg na sy hiér kiep-kiep,

dáár kiep-kiep, woerts

weer weg.

 

Koperbruin die dag, blinkswart die klip

toe oplaas die bewimpelde lokomotief digby

jul eenkantkompartement

verby klop-klop, tot sug. Vir ʼn wyle vertoef

om kool en water in te neem

hier by Holfontein se lafenis duskant

ʼn eie Valsrivier.

 

: En jy, op die sylyn in ʼn veetrok,

kry ʼn loergat. Kyk,

sien!

 

Armlengte van jou, die Führer

in sy ruit, geklee in rooi werkerspak

en baret, eien jou oog

deur die opening tussen plank

en spykers: rig die dageinde rooier as ʼn roos

in sy kristal wynglas

op jóú

 

terwyl hy met sy regterduimnael ʼn snylyn kerf

oor sy keel hier in naasliggende treine

op ʼn halfvergete sylyn

êrens in ʼn uitgedroogde Vrystaat-

vlakte.

 

Eers wil jy knak, maar toe die Führer ruk-ruk

buite raam skuif namate sy befaamde

vorentoe, duisel jy, want hierdie teenoorstel-

lende beweging van naaslig-

gende: beweeg julle as gesylyndes

of die ander?

 

Eindelaas klepel twee trekke die fluit

en een van twee lokomotiewe blaas sy stoom

in ʼn bolling spoorlangs, dryf

naas jou verby en jy meteens sien

tussen klip en

staal

 

ʼn enkele kosmosblom pienkverleë

te midde van soveel beweging

na alkante

toe –

 

: En hoe lank, hoe lank anker dáárdie blom

jou nou hier steeds op Holfontein

se sylyn aan die duskant waar die dag

bruin soos koper is

en blinknat

die gekettingde klip

om

 

stofbevlekte grafte in ʼn marmerraam

waar eens die buurt

se uitgediende slagpaal was.

 

 

(c) Louis Esterhuizen / April 2019

 

 

Oorgang

 

Op die hoek van strate staan jy

die robot jou trae metgesel groengeelrooi

jy soek iets tussenin

 

op die hoek van strate waar jy

tussendeur verkeer toeters blinknat staal

soek na lappies groen

 

vir die bus wat stilstand bring

by die halte wat nie meer is waar jy hier

op alle hoeke huiwer

 

in die sirkel van ʼn skerpskutter se visier

met die kruispunt se skryfsel

gefokus op jou oog –

 

dáár: die kontak tussen wysvinger

en sneller,

 

in daardie hemelse oomblik leef jy

as die somtotaal van hoeke

en strate

met iets tussenin.

 

Asof dit genade is.

 

 

(c) Louis Esterhuizen / Julie 2018

 

Die verminkte boom

In memoriam: Chris Barnard, 28.12.2015

 

Onder die gewig van tak en lower

het ‘n skaduboom middeldeur geskeur.

 

Met die helfte weggekap,

weggedra, bly daar skielik nou

onverwags

 

net hierdie volstrekte oopte oorhoofs.

 

En wanneer al die takke en blare

op die bakkie gelaai is,

 

straat af verdwyn, kyk julle

op na onbegrensde

blou,

 

met die son nou só sonder genade,

 

dat julle gewoon nie wil weet

hoe om die hart

se skaduwerk voortaan

 

met net ‘n halwe boom te besleg nie.

 

 

(c) Louis Esterhuizen / Desember 2015