Versindaba
~ 'n Weblog vir die Afrikaanse digkuns ~

 

1

 

Vanaf genesis tot apokalips

dwaal die ou nar deur die gebombardeerde stad

blou, die sneeu bedekte katedraal se gesange

slip om sirkel en deur melkblom flenters

blou muurpapier en asvaal laning

hanswors val onder ’n rooi sambreeltjie

toe die duif oë knip vir die vreetmasjien

en die sirkusolifante trompetter

panservoertuie, afgryslike besitname

bloed vloei skandelik oor die asfalt

’n bittere verlies, skandelike oorlogskrete

ag tog, die skare op sneeubedekte pleine

stad uitgewis, uit gesis, deur blou aar kneukelhande.

 

2

 

In die hart van die orrel hoor

ek gotiese klanke; duifvlerke

fladder teen wasige brandvensters

en ek ruik wierook aan jou hande

is dit Bach wat reën versamel in die kantate?

 

Swart bos blomme word sonates waar ek skuil

ruik weer die wierook aan jou hande, sluit my oë

daar is dié swart wolf, dié een met ysswart stewels

terug na die mis in B mineur

Lief, wierook aan jou hande.

 

3

 

Vanaf genesis tot apokalips

dwaal die ou vrou deur Kyiv se paaie, blou

die katedraal se bloedglas, blou

verby klip om sirkel en deur melkblom flenters

blou muurpapier en asvaal laning

ouvrou vel onder ’n lawwe sambreel

toe die duif oë knip vir die vreetmasjien

en die sirkusolifante trompetter

panservoertuie, afgryslike besitname

bloed vloei skandelik oor die asfalt

’n bittere verlies, skandelike oorlogskrete

ag tog, die skare op sneeubedekte pleine

stad uitgewis, uit gesis, deur blou aar kneukelhand

 

© Melanie Grobler, 2022

 

Die meisie in haar wit rok

 

Twee weke lank stap die meisie deur die berkebome

  na die houtkerk waar ’n bedelbakkie asook

  herfsblare deur die ruimte leviteer; die mirre-olie

  wat sy aan haar polse smeer het reeds die heilige geskrifte

  en voetstappe van die heiliges uitgewis.

 

Hier is Rachel, die meisie met die wit rok

wat tussen die berke begrawe is.

 

Veertien jaar gelede het haar ma gesterf

haar boetie diep begrawe

haar pa weggeraap

haar hele lewe wou Rachel

haar pa se lui bewegings leer ken.

 

Toe ek ’n jong vrou was

het ek ook ’n babaseuntjie gehad

wat duisternis bo die lig van lewe

gekies het

fout was sy sterwe

kind wat my nooit sal ken nie, nooit.

 

***

(vir die ongebore kind)

 

Vanaand in die omhelsing

van weemoed

om my weemoed

om my sterf die sterre

 

ek kruip verder na die plek

na die plek leeg van lig

my liefie toegedraai

toegedraai in die nag

 

en ek langs jou

ek langs jou

na die leegheid

en die litanie

 

en die skaduwee

bevry my, my verlies

my verlies en die litanie

en die skaduwee, sterre sterf.

 

©Melanie Grobler 2018

Ons mistige siele

 

Omdat my mooi niggie

die taal wat

sy praat

verloor het

trek sy knippies

uit die diepte

van haar lang hare

wat sy op haar tong plaas.

 

Wat doen sy op die dek

van hierdie donker skip?

Sy luister

na ou grammofoonplate

en wat doen ons, die skeepsvaarders

met ons mistige

siele en ons verweerde name.

 

Ons praat oor die verspilde bloed

van ons seuns en dogters.

Ons leef in hierdie beeld

en weet dis nie die wortels van die boom nie

maar die wortels naaste

aan ons, wat ons bleek siele koester.

 

Wat soek ons, op hierdie verrotte

soutdeurdrenkte planke van bestaan

reisend van een wit stippellyn na die ander?

 

© Melanie Grobler / Sept. 2018

 

 

Max Richter  Droom 3

.

Die glansende heelal dryf verby

en hemelliggame in konstellasies gloei

daar is donker sterre aan die rante

uitgebrande planete wankel om die roos

van die heelal.

 

Hier in die middel van sy lewe skep hy

die ewigheidsdroom; in die oggendlumier

rafel die salwende kosmiese melodië

in trae strome die toekoms in.

 

soos ‘n komeet val hy na die aarde

die lig van die vrou se sonne roep hom

die droefnis van haar drome

so diep, so roerloos stil

‘n ekwatoriale bergpoel in ‘n ander land.

 

Soms vul hy die musiek met warm water

en laat haar in die stoom sit; dis so ’n dag

dat fragmente vanuit die skadu

na die helder lig gebring word.

 

*

[https://www.youtube.com/watch?v=AwpWZVG5SsQ]

© Melanie Grobler/ 2017

 

 

 die gebreekte vaas

 

1.

 

My ma het reeds haar naam vergeet

toe sy die trappe klim na die skemerhuis

 

waar stapels klere eens op ’n somermiddag

op die strand gedra is, nou slordig oor die meubels hang.

 

Ek droom van my ma, haar brandende gees

as sy na die mistige blou porselein vaas

deurdrenk met vreugdes en klaagliedere loop.

 

Daardie vaas op die tafeltjie wat draaiend

en tuimelend deur die ruimte geslinger word

die ligblou skerwe wat die ruimte vul

 

ek hoor die herhalende klank van versplintering

iets wat breek, asof sy vanaf die rant

van die afgrond al haar besittings

in die donker dieptes gooi.

Ek het nooit die gewig

van ware waansin ervaar nie.

 

 

2.

 

Ek is die enigste dogter van my ouers

beeldskoon maar nie sterk nie

 

alles het verander toe ek in die stad

met sy helder elektriese ligte gaan bly het

 

daar het my komplekse gemoed verdeel

my hoogtes het torings geword

my laagtes ’n dooie see

 

die driwwe en riwwe en onstuimige branders

van my siekte, word my lêplek

ek verdrink in die donker see

 

hier waar ons voor die kaggel van die strandhuis

sit, takseer my oplettende vriende my gedrag

hulle sien die reën as dit teen die melkhout slaan

 

buite die venster

tuimel een mal seemeeu

na die voue van waansin

die kosmos frons oor sy uitspattige gedrag.

 

 

3.

 

Na die storm lê die skerwe oop

en bloot op die wit strand

ek wag geduldig

 

my oë soekend na ’n besondere

blou, verdof deur sout en sand

ek wag geduldig

 

buk af om die stukkies te bekyk

na die sagte glimmende kleur

tussen die klippers en die skilfers

 

die porselein is droog en poreuse

die blou glans

vertroebel en gladgeskuur

 

sonder tekens van die verwoede golwe

wat hul vermorsel het; gloei en klik

hul teen mekaar in my handpalm

 

meteens is die blou meer helder

asof die pigment nog nat is

asof die glasuur so pas aangeverf is

 

die objek weet nie dat dit vermorsel is nie

die stukke weg gedra na verre strande

vyf stukke, een met ’n noukeurige geometriese

patroon, twee heeltemal wit, een wit met ’n smal

dubbel band donkerblou en die laaste skerf

die kleinste van almal, ’n goddelike kwatryn

op die dak van ’n piepklein pagode geverf.

 

© Melanie Grobler / 2017

Die Botrivier delta

 

Kragtige winde woer oor die canola’s

’n geel rivier vloei oor die ronde heuwels

verder weg is die bergwind in ’n droë dennebos

nog verder die sanderige familiebegraafplaas

die skadu’s van die dennebos, die grafte, die plaasopstal

 

dubbelgangers wat oor die plaas se werf sluip

’n hoenderhaan verstik as hy slepende klanke hoor

die ou opstaldeur swaai sussend oop en toe

en die klanke van die konsertina roep die Aandster

die vastrap in al sy improvisasies woer deur my gemoed.

 

Op die buitewyke ’n donker vlek wat groter word

deurskynend soos sprinkane in turf

wat die gedagtegang van die canola’s verduister

die wildernis word nie in woorde beskryf nie

die onbeskryflike gedigte waai in alle rigtings.

 

Blou lig stroom nou uit sy klere

hy lig sy voet op en sit sy voet neer op die plek

waar die heuwel sag en geel staan

waar die amberagtige rivier vloei.

 

Hier maak hy die kissie oop

om die vlerke van ’n mot te vind.

 

 

© Melanie Grobler / 2017

 

Liza se klavier

 

Die een wat ’n hoëveldwolk

om haar lyf dra, speel die klavier

 

’n blaar val in ’n stroom

en ’n voël vlieg verby die skemer

 

die kadense word ligspikkels

op die swart skoenlapper

 

wat aanmekaar om die tak van die

berk in die briesie vlerk

 

soms bly iets verborge

tog bly die reuk van boegoe val

na die ondergrondse kamers

van die hart.

 

Bring nou die laaste somer rose

vir Liza se klavier.

 

© Melanie Grobler / 2016

La poésie du Trans-Siberien

 

Kind wat soos ‘n ligte sneeuvlokkie reis

vir jou sal ek ’n trans-Siberiese gedig skryf

kind van flikkering treinklanke

kind van rokerige platforms en stasies

vir agt dae stoom die trein

tot Krasnoyarsk uit die rook verrys.

 

Kind van die wilde eende wat oor die steppe vlieg

die horison leer haar dat seemeeue

in ’n papierdroom van sneeu slaap

hoeveel jare reis ons sonder om te verstaan

sonder om te weet van Vladivostok

aan die voetheuwels van die Stille Oseaan.

 

Daar is die besoek aan Irkutsk

waar die son terug staan van sy eie vuur

kind wat bo-op die vulkaan aansit vir ’n ete

bakke rooi kaviaar, vars rooibessies en soet tee.

 

Die sug van die kind is wit soos kersiebloeisels

haar asem ’n vespers omkring deur lig

Pushkin se kleinkind skrik vir haar sneeubedekte lag

kind van die wintersneeu, die gefladder

van reusagtige wit motte om haar hande.

 

© Melanie Grobler / 2015