Versindaba
~ 'n Weblog vir die Afrikaanse digkuns ~

Johann de Lange

Duimnaelsketse

Omslag

Duimnaelsketse is die tweede bundel wat sy ontstaan het in my liefde vir die kwatrynvorm. Die eerste een was Weerlig van die ongeloof wat in 2011 verskyn het.
Die kwatryn met sy gedronge segging wat uitloop op ’n epifanie, ’n insig, die een of ander soort onthulling, is saam met die sonnet (waarmee dit raakpunte het) een van die gewildste versvorms en kom voor in die werk van die antieke skrywers tot die hede. Die vorm is gepopulariseer deur Omar Khajjam met sy Roebajat.
My ervaring is dat die kwatryn saam met die skryf van ander, langer verse ontstaan, dikwels doen ek dit as vingeroefening om skryffiks te bly. My kwatryne dek al die temas wat in my werk voorkom: liefde, erotiek, kuns, die natuur, en die dood. Ek dink ook die kwatryn bevredig die moderne tydsgees waar mens nie altyd die tyd het om aan die lees van ’n langer vers of bundel te bestee nie. Dit dien as ’n soort voëlvlug oor die temas waarmee die digter gemoeid is.

Oor die outeur

Johann de Lange is op 22 Desember 1959 in Pretoria gebore.

Hy debuteer in 1982 met die digbundel Akwarelle van die dors waarvoor hy in 1983 die Ingrid Jonkerprys vir debuutpoësie ontvang. Daarna volg Waterwoestyn (1984), Snel grys fantoom (1986), Wordende naak (1988) waarvoor hy die Rapportprys vir Poësie ontvang, Nagsweet (1990), Vleiswond (1993) en Wat sag is vergaan (1995). In 1996 maak hy sy prosadebuut met Vreemder as fiksie. Sy tweede kortverhaalbundel is Tweede natuur (2000).

In 1997 stel hy ’n bloemlesing gay kortverhale uit die laaste honderd jaar saam getiteld Soort soek soort, en in 1998 ‘n bloemlesing erotiese poësie saam met Antjie Krog, getiteld Die dye trek die dye aan.

Benewens die Ingrid Jonker- en Rapportprys vir Poësie wat vir individuele bundels toegeken is, ontvang Johann de Lange ook die Pankratorprys vir sy gedig “Skerpskutter” in ’n internasionale poësiekompetisie deur UNESCO uitgeskryf, en ’n Avanti-toekenning vir sy draaiboek oor die lewe van Ingrid Jonker (“Verdrinkte hande”).

Sy vertalings van Afrikaanse gedigte verskyn onder meer in The Penguin book of Southern African Verse (1989), Breaking the silence – a century of South African women’s poetry (1990), Soho Square: a collection of new writing from Africa (1992), The heart in exile: South African poetry in English 1990-1995 (1996) en The lava of this land: South African Poetry 1960-1996 (1997). In 2007 verskyn The wisdom of water, ’n keur uit sy vertalings van Wilma Stockenström se gedigte.

[Naledi 2020]

Churchil Naudé

Drol innie drinkwater

Omslag

Met sy briljante albums Kroeskop vol geraas en Kroesifaaid het Churchil Naudé hom in die voorste linie van Suid‑Afrikaanse rap gevestig en nuwe, opwindende dimensies van Afrikaans ontgin. Partykeer is sy woorde soos die kartetse van masjiengewere, ander kere is dit weer balsem vir die siel teen ’n wêreld wat van sy trollie af geraak het. Hy vlek nie net ongeregtighede, blinde vooroordele, maatskaplike probleme en die stommiteite van die mensdom vlymskerp oop nie, maar dring ook deur tot diep in die hart van gewone mense se swaarkry en drome. Die stories wat hy vertel bly by ’n mens spook lank nadat jy dit gelees en gehoor het.

Churchil Naudé se woorde sny soos ’n lem deur die mees geharde harte. Hierdie unieke kunstenaar is nie net ’n rymkletser wat sy eie ego streel met ongekunstelde woorde nie, nee, hy is ’n digter in eie reg. Sy vlymskerp sosiale kommentaar draai nie doekies om nie. Hy spreek die waarheid soos hy dit sien. Sonder verskoning, sonder aansien des persoons. Sy kommentaar is onpartydig, maak nie saak of dit wit-, swart- of bruinmense aanspreek nie. Almal word oor dieselfde kam geskeer en soos hyself tereg sê, hy is gemeng en sy voorouers is beide die stigters van apartheid sowel as die slagoffers van apartheid. Hy sien homself eerder as ’n mens met ’n opinie as ’n mens met ’n sekere velkleur wat ’n opinie het.

-Theunis Engelbrecht

Drol innie drinkwater is ’n versameling van 50 gedigte en liedere waarvan sommige op sy albums Kroeskop vol geraas en Kroesifaaid verskyn het.

Oor die outeur

Churchil se woorde word as uitstekende poëtiese tekste beskou, wat nie wegskram van belangrike sosiale kwelpunte nie, dog is dit gemik op ’n alledaagse gehoor en hoogs verstaanbaar en glad nie snobisties nie.

Churchil se lirieke raak ’n verskeidenheid onderwerpe aan. Hy rap oor iets so werklik kwellend soos die kultuur van huishoudelike geweld in ons land in sy treffer “Meisie”:  “meisie, jy wil dit glo as hy sê ‘I love you still’ / meisie, lyk my jy like dit om te hop as hy brul / meisie, hy se hy’s lief vir jou dan sluk jy die pil / meisie, gooi weg die sleutel girl en kap toe die grill” tot iets so groot soos die mens se eie eksistentialisme in sy lied “As” wat hy saam met Frazer Barry van Tribal Echo doen: “maak oop jou mind en raak onstlae van jou las / want as ons dood gaan is ons maar net as.”  En alhoewel hy ernstige sosiale probleme aan die strot gryp, is sy lewensuitkyk nietemin positief en sê hy aan ’n gekwelde jeug: Daar is iets jy aan jou eie omstandighede kan doen.

Churchil beplan om Afrikaans verder te vat as wat dit tot dusver kon gaan om dit ‘cool’ te maak, om ook stem te gee aan veral mense van die Kaapse vlakte. “Ek wil jong laaties wys dat ons nie die Amerikaners hoef na te boots nie want ons het ons eie stories om te vertel.”

Van sy gedigte is in Nuwe Stemme 6 opgeneem.

[Naledi 2020. Prys: R240.00. Formaat: 210mm x 148mm, sagteband, 230 bladsye. ISBN 9781928518853]

Bester Meyer 

die Testament 

Omslag

Daar is nou, soos nog nooit tevore nie, ʼn uitnodiging in die gesig van die tye om saam te staan as wêreldburgers. Dié uitnodiging kom ontbloot homself in verskeie gedaantes en die huidige maskerade is seker maar die mees gepaste voorbeeld op almal se lippe. die Testament is ʼn oproep om die uitnodiging te aanvaar.

Die verse poog om oortuiging daar te stel. Om verder te soek as wat die rigtingwysers van vandag ons toelaat. Die padkaart van dit wat ons is, is, alvorens ons ʼn verskil kan maak, ʼn reis na binne. Camus praat van ʼn metafisiese revolusie. die Testament probeer daardie spoor volg. Soms is dit dan ook uiteraard nodig om weer die ritme van gister te volg; die aflosstokkie van onthou aan te gee. As sulks maak die skrywer gebruik van interaktiewe intertekstuele samespel om ʼn soort samehorigheid daar te stel

Te midde van kunsmatige intelligensie en die huidige inperkingsmaatreëls, asook die gevolge dáárvan, is dit wat in die Testament verwoord word ʼn herlewing van die eksistensieel nihilistiese beskouing van ʼn paar dekades gelede. En die vraag, op almal se lippe, bly steeds: (en) die kind is nie dood nie?

die Testament is an open invitation to find a better tomorrow. Are you liberated enough to be free?

Man is born free but he is everywhere in chains. – Jean-Jacques Rosseau

Man was fashioned in His likeliness, but soon dwelled to the outer regions of loneliness. It is time to break the chains and travel back to the source. The route is known to the heart, but what about your mind? die Testament is a rebel song for the nameless listener.

Oor die outeur

Bester Meyer is in Alberton gebore. Hy studeer regte by RAU, en word daarna prokureur by ʼn firma in Kaapstad wat destyds opgetree het as Nelson Mandela se regsverteenwoordiger. Bester het hom voorheen toegelê op musiek, en neem ʼn kortspeler op saam met musikant, Albert Frost, met van sy eie komposisies: Ontmoet jou onder ’n Harvest Moon (2010). Die oorblyfsel van Magmoed Darwiesj (se woorde/siel) soos lewe gegee deur Breyten Breytenbach in Oorblysel/Voice over het ʼn groot impak op die digter en hy begin, in aanloop tot die Testament, van Darwiesj se werk in Afrikaans vertaal. Die vertalings sal eersdaags deur dieselfde uitgewer die lig sien. die Testament is die digter se debuutbundel, en hy werk tans aan ʼn Engelse herskrywing dáárvan: Rebel Song.

[Naledi 2020. Prys: R240.00. Formaat: 213mm x 137mm, sagteband. ISBN: 978-1-928518-63-1]