Die algebra van nood
Die algebra van nood
Johann de Lange
Human & Rousseau (R140)
Die algebra van nood
Met sy bundeltitelkeuse lui De Lange al die dringende toon van Die algebra van nood in. Dis naamlik veral die noodwendigheid van verlies, gefnuiktheid en verganklikheid, en die angste en verdriete wat dáárdeur gewek word, wat tot uitdrukking kom.
Die tematiese opbou van die bundel weerspieël iets van dié onontkombare proses – vanaf die intense belewing van aardse skoonheid en verrukking in die openingsafdeling tot by die elegiese herdenking van gestorwenes in die slotafdeling. Trouens, die ekstase van die natuurbelewings aan die begin verkry ‘n kwellende kwaliteit in die lig van die latere uitgesproke bewustheid van die verydelende kragte in die lewe.
In afdeling twee volg die uitbeelding van die (teennatuurlike) “bedrieglike paradyse” wat via dwelmgebruik nagejaag word. ‘n Beklemmende gevoel van futiliteit tree al sterker op die voorgrond.
So ook in die derde afdeling, “Naspele & voortvlugte” (‘n ironiese toespeling op die subtitel van N.P. van Wyk Louw se Tristia). Die voort- én teenskrywings op die temas en stylgrepe van digterlike voorgangers verteenwoordig ‘n ewe plaasvervangende strewe as die dwelmgebruik.
Die meermaals treffende ars poetica-gedigte van afdeling vier bevestig verder die ydelheid van die digterlike strewe om die verganklikheid via kuns(her)skepping te oorstyg.
Enigsins parallel aan die natuurbelewings en die kunsstrewes is die homoërotiese ervarings wat in die afdeling “Die handgrepe van hartstog” geteken word. Dit word veelseggend gevolg word deur ‘n groep gedigte onder die titel “Die meervoud van verdriet”.
In die twee laaste bundeldele oorheers veroudering, verval en die dood, naamlik as dieptepunt van die menslike nood.
Die ingeligte leser sou uit bostaande talle bekende temas uit die De Lange-oeuvre herken het. Met hierdie agste digbundel van hom bou hy indrukwekkend voort op sy vorige werk.
Soos voorheen is die verse fyn afgewerk, munt hulle uit in veral klankspel en beelding.
‘n Estetiserende neiging is weliswaar hier en daar merkbaar, byvoorbeeld in nuutskeppings en samestellings wat ‘n bietjie gesog of versentimentaliseerd aandoen. (Vergelyk: “‘n soebatblou Oktoberlug”.) Voorts is ek nie oortuig dat die “algebra”-motief tot naatloosheid verweef is in die bundelopset nie. Die “&”-teken wat deurgaans pleks van “en” gebruik word, verklap dalk die digter se aanvoeling van ‘n tekortkoming in hierdie verband.
Resensent: Bernard Odendaal
Boeke-Insig sê: Met hierdie bundel versterk De Lange sy oeuvre op imponerende wyse.
