In Nederland het hulle nou reeds weer begin met die benoeming van hul volgende Dichter des Vaderlands wat op 31 Januarie 2013 tydens die Gedichtendag-vieringe ingehuldig sal word. Dit sal die vierde Vaderlandsdigter wees.
Met die nuwe aanwysing word daar egter drasties afgewyk van die proses wat aan Ramsey Nasr dié gesogte benoeming sedert 2009 besorg het. Waar die aanwysing vantevore op ‘n volksstemming berus het, is daar volgens die berig op De Contrabas besluit om eerder die kandidaat deur middel van ‘n verteenwoordigende benoemingskomitee te laat aanwys. Dié komitee bestaan uit die Maria Barnas, Arie Boomsma, Arjen Fortuin, Piet Gerbrandy, Kristien Hemmerechts en Mei Li Vos. Hulle sal bygestaan word deur Nasr en ook Bas Kwakman, teenswoordig die direkteur van Poetry International, as onderskeidelik adviseur en sekretaris.
Volgens De Contrabas se berig is die motivering vir dié nuwe benadering soos volg: “Aanleiding om de verkiezing te verruilen voor een benoeming is de sterke ontwikkeling die de functie sinds de introductie in 2000 heeft doorgemaakt. Het Dichterschap des Vaderlands is van ereambt geëvolueerd tot een in het oog springende functie met veel mogelijkheden om een breed publiek enthousiast te maken voor poëzie. De organiserende partners, NRC Handelsblad, Poëzieclub, Koninklijke Bibliotheek, NTR en Poetry International, juichen deze ontwikkeling toe en kiezen in het belang van de poëzie voor een objectieve, goed doordachte en afgewogen benoeming op basis van een vooraf vastgesteld profiel. Ook is de afgelopen jaren gebleken dat het aantal dichters dat bereid is Dichter des Vaderlands te worden veel groter is dan het aantal dichters dat campagne wil voeren of deel wil nemen aan een verkiezing.”
Uiteraard is hierdie ‘n uiters belangrike aanstelling wat met groot omsigtigheid (behoort) hanteer te word. Die posbeskrywing lees soos volg: “De Dichter des Vaderlands is ambassadeur voor de poëzie en initieert als zodanig projecten om kennis en enthousiasme voor de vaderlandse poëzie te bevorderen. Daarnaast wordt de dichter gevraagd zich middels poëzie te verhouden tot actuele (inter)nationale gebeurtenissen, cultureel, politiek, sportief of maatschappelijk van aard.”
Nou ja, toe. Klaarblyklik is daar heelwat digters wat belangstel (en hoop om benoem te word), ten spyte daarvan dat daar geen vergoeding aan verbonde is nie.
Onlangs was ek bevoorreg genoeg om ons eie poet laureate, Keorapetse Kgositsile, te ontmoet; ‘n pos wat hy reeds sedert 2006 vul. Sjarmant en ‘n besonder dinamiese persoon is hy inderdaad, maar of sy pos enigiets te make het met die ontwikkeling van die inheemse digkunste, waanronder die Afrikaanse, is ernstig te betwyfel.
Nietemin, by wyse van groet die volgende uitspraak deur “Bra Willie” (by gedagte aan ‘n vroeëre blog van Desmond Painter), gevolg deur ‘n gedig van hom: “In a situation of oppression, there are no choices beyond didactic writing: either you are a tool of oppression or an instrument of liberation.”
***
Random Notes to My Son
Beware, my son, words
that carry the loudnesses
of blind desire also carry
the slime of illusion
dripping like pus from the slave’s battered back
e.g. they speak of black power whose eyes
will not threaten the quick whitening of their own intent
what days will you inherit?
what shadows inhabit your silences?
I have aspired to expression, all these years,
elegant past the most eloquent word. But here now
our tongue dries into maggots as we continue our slimy
death and grin. Except today it is fashionable to scream
of pride and beauty as though it were not known that
‘slaves and dead people have no beauty’
Confusion
in me and around me
confusion. This pain was
not from the past. This pain was
not because we had failed
to understand:
this land is mine
confusion and borrowed fears
it was. We stood like shrubs
shrivelled on this piece of earth
the ground parched and cracked
through the cracks my cry:
And what shapes
in assent and ascent
must people the eye of newborn
determined desire know
no frightened tear ever rolls on
to the elegance of fire. I have
fallen with all the names I am
but the newborn eye, old as
childbirth, must touch the day
that, speaking my language, will
say, today we move, we move ?
© Keorapetse Kgositsile (Uit: If I Could Sin, 2002: Kwela Uitgewers)