Alles keer om
Tomas Tranströmer
VERTALER: De Waal Venter
AGTERGROND
Tomas Gösta Tranströmer (15 April 1931 – 26 Maart 2015) was ’n Sweedse digter wat in 2011 die Nobelprys vir sy poësie ontvang het. Sy poësie het dikwels die lang, koue winters in Swede beskryf en die uitsonderlike natuurskoon van sy land. Dele van sy oeuvre is in meer as sestig tale vertaal. Hy het ’n baie ingrypende invloed gehad op digters en digkuns reg oor die wêreld, iets wat nog steeds geld. Tranströmer het in sy jonger jare heelwat gereis en lande in Asië, Afrika en Europa besoek. Hy het ook bekend geraak in die VSA en daar lesings gelewer. In 1990 het hy ’n beroerte gekry wat hom aan die regterkant verlam het en sy spraak feitlik onverstaanbaar gemaak het. Hy het egter bly skryf daarna.
Tranströmer het sy hele lewe lank klavier gespeel. Na sy beroerte het hy homself geleer om die klavier met sy linkerhand te bespeel. Daar is spesiaal vir hom klavierstukke gekomponeer vir die linkerhand. Talle van sy gedigte is ook deur verskeie komponiste getoonset.
OOR DIE OUTEUR
Charl-Pierre Naudé skryf oor die digter:
Tomas Tranströmer is een van die belangrikste digters wat ná die Tweede Wêreldoorlog in Europa op die toneel gekom het. In sy gedigte neem die natuur, en die vervloeiing van wakker- en slaaptoestande die sentrale posisie in. Tranströmer se werk is tipeerbaar met die woord “post-surrealisties”. Hier is amper niks te sien van die “ontsporing van die sintuie” van die vroeë surrealisme nie, waarin grillige verbande en ‘n enigmatiese woord-“chaos” die botoon gevoer het soos by Arthur Rimbaud, byvoorbeeld. By Tranströmer is daar ‘n versigtige soeke na nuwe geordenhede maar nié nuwe sekerhede nie. Dít is vir altyd op sy kop gekeer. Die gedigte is baie beeldryk en sintuiglik, maar tegelyk oorwoë en deurdink. Elke gedig beding van nuuts af die individu se psigiese oorlewing.
Dis tentatiewe, misterieuse gewaarwordings wat die leser telkens oorbluf laat – gedigte gewy aan ‘n sublieme onrustigheid.
OOR DIE VERTALER
De Waal venter (1942) het sy eerste digbundel “Kiem” in 1963 gepubliseer en deur die jare opgevolg met ’n paar ander. Sy jongste bundel “Oop sirkel” het in 2017 verskyn. Hy het feitlik sy hele loopbaan as reklameskrywer deurgebring. Nadat hy uitgetree het, het hy vyf jaar lank as stadsraadslid in Krugersdorp gedien (2011 – 2016). Hy het ook kinderverhale, jeugromans en kortverhale gepubliseer en radiodramas en TV-reekse geskryf. In 2019 het hy ’n bundel gedigte van Pablo Neruda “Vandag is boordensvol” wat hy uit Spaans vertaal het, gepubliseer. Hiervoor het hy in 2020 die SA Akademie vir Wetenskap en Kuns se Vertaalprys ontvang.
Die bundel word later vanjaar deur die SA Akademie vir Wetenskap en Kuns bekendgestel.
Die bundel word later vanjaar deur die SA Akademie vir Wetenskap en Kuns uitgegee.
Baie dankie, Daniel. Die uitgewer is Medpharm Publications.
Baie geluk, De Waal! Wie is die uitgewer?