Menu
Versindaba
  • Nuwe Bundels
    • Digbundels (2024)
    • Digbundels (2023)
    • Digbundels (2022)
    • Digbundels (2021)
    • Digbundels (2020)
    • Digbundels (2019)
    • Digbundels (2018)
    • Digbundels (2017)
    • Digbundels (2016)
    • Digbundels (2015)
    • Digbundels (2014)
    • Digbundels (2013)
    • Digbundels (2012)
    • Digbundels (2011 & 2010)
  • Resensies
    • Resensies
    • Resensente
  • Gedigte
    • Gedigte (A-L)
    • Gedigte (M-Z)
    • Kompetisies
    • Vertalings
      • 100 Duitse bestes uit die 20ste eeu
  • Digters
    • Digters
    • Onderhoude
    • Stemgrepe
  • Skryfhulp
  • Borge
  • Oor Versindaba
    • Kontak
Versindaba
3 March 20113 March 2011

Chris Coolsma. Hollandse landschappen

Landschap Porterville, SA

Nederlandse dichters schrijven niet veel over het landschap, terwijl het in Afrkaanse gedichten alomtegenwoordig is, zei een Afrikaanse vriendin eens tegen mij. Dat is erg aannemelijk. Want ‘wat is natuur nog in dit land’, schreef J.C.Bloem, ‘een heuvel met wat villaatjes ertegen’. Toch stak het mij, voor een nauwkeurige beschouwer is het Nederlandse landschap van een ongelofelijke schoonheid. Het kan bovendien alle decors bieden die de dichter wenst, van lieflijk en romantisch tot onheilszwanger. Tegen het spektakel van het fysieke paradijs Zuid Afrika leggen we het af, maar wie van kalme, onnadrukkelijke landschappen houdt, van het volmaakte evenwicht van een Zentuin, van een ruimte die ademt, kan in Nederland voldoende landschappen van zijn gading vinden. Er zijn altijd spiegels, zoals de filmer Bert Haanstra op een onvergetelijke manier heeft laten zien in zijn documentaire over het water. In de provincie waar ik woon lichten oeroude grafheuvels op in de bossen, vinden we sporen van keltische akkers in de hei, de hei die in augustus nog steeds verandert in een surrealistische golving met dieppaarse kleur. Als ik op de dijk van de Waddenzee sta, moet ik altijd denken aan het openingslied van ‘The Sound of Music’  en heb ik de neiging om mijn armen wijd uit te spreiden en in luid zingen uit te barsten.

De Waddenzee
De Waddenzee

De torens van de bijna altijd aanwezige wolken kunnen daarbij met gemak de alpen vervangen. Voordat dit betoog in een toeristenfolder ontaardt, ga ik een duit in het zakje van de Nederlandse landschapspoëzie doen. Drie gedichten die zich spontaan schreven. Waarmee een volgende serie regelmatig verschijnende blogs van start gaat.  Het volgende gaat over ‘the Interrogative mood’, een fascinerend boek van de amerikaanse schrijver Padgett Powell. Er schijnt een Zuidafrikaanse vrouw te zijn, die daar een blog aan wijdt. We zullen zien.

Padgett Powell
Padgett Powell

 

Altijd in Arcadië

 

Er is altijd landschap in mijn gedachten:

rondom jou, maar ook, vergeef me,

rondom de anderen, die veranderen,

maar het landschap blijft wat het was.

 

Een streek van veeteelt, zoals Kees schreef

of een rietlandje onder gebroken berken;

een besloten pad dat toch nog opent

op de vallei van een verborgen stroom;

 

of een onafzienbare vlakte met één boom

die daar ook maar alleen staat te wezen,

een vlakte van angst en vreze

voor als de bliksem in me zal slaan.

 

Er is altijd landschap in mijn gedichten:

een park of een vergezicht en de

zo gewenste horizon met de molen

of een klein bergsilhouet als een vrouwenborst,

 

want jij bent altijd in mijn gedachten:

het dorp in het landschap met de kerk

in het midden of de rafelige rand

van witte schimmel waar we dan

met een grote boog omheenlopen.

 

Er zijn altijd gedichten in mijn gedachten:

landschappen die veranderen met

de stroom van een riviertje of een

verborgen pad, dat – met vriendelijke dank –

steeds bedekt is met gevallen bladeren.

 

 

Herinnerde inventaris van een landschap met (mogelijke) verklaring

(zondag in november 2010)

 

1 horizon

1 bewolkte lucht, type Come rain come shine (versie Bill Evans)

1 weg, type landweg, ondersoort ooit verhard nu brokkelig

1 ondoorzichtig sparrenbosje

1 turfkuil (zegt het gidsje)

3 huizen, waarvan 1 type rommelboer

1 roestige tractor

1 grasberg onder zwart zeil bedekt met autobanden

1 zandbak type rommelboerkinderen

1 verschoten trampoline van de zaadgroothandel

1 varkensschuur, verlaten

1 voedselsilo, leeg

 

1 akker, kaal

1 jij op wandelschoenen, vrolijk

Buizerds (driemaal, miauwend)

Driverse onzichtbare kwinkeleervogeltjes

1 drabbige sloot, winterklaar

1 gelukkig mens, fluitend (alleen brilrand zichtbaar)

 

Geen andere mensen

Geen auto’s

Daarom misschien

 

 

Zoveel herhaling

 

Zoveel herhaling zou moeten vervelen

maar dan kijk je niet goed dan heb je

geen aandacht geschonken aan de mieren

 

aan de woerden die met zo bronstig gossamer

groen pronken en aan de krul in hun staart

die om nadere verklaring vraagt.

 

Aan de zuiverheid van het fluiten

van een lijster in de boomkroon

bij de boerenhoeve die nog hoeve is

 

want geen zitkuil maar mestkuil.

Dan vergeet je het patroon van de vaarten

het perspectief van de coulissen

 

en zelfs heb je niet gehoord dat

de lijster zichzelf herhaalt omdat

zijn liedje zo huiveringwekkend mooi is

 

 

 

 

Deel:

  • Click to share on Facebook (Opens in new window) Facebook
  • Click to share on X (Opens in new window) X

Like this:

Like Loading...

Lees meer

← Chris Coolsma. Early in the morning and I ain’t nothing but the blues.
Desmond Painter. Droedelsak: Die versamelde versgrype van Walter Witman →

Lewer kommentaar Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Meeste gelees

  • Augustus-kompetisie
  • Resensie: "Miniatuur". (Johann de Lange)
  • Boekbespreking: “Taboek” (Riku Lätti)
  • Resensie: “Stil gesprek” (Jan Pretorius)
  • Resensie: Vlindervreter ( Melanie Grobler en Christiaan Diedericks)

Nuutste bydraes

  • Resensie: “Skulpkrale: Kwatryne” (Marié Heese)
  • Nuwe publikasie: “Nogmaals vir die bysiende leser” (Joan Hambidge & Marlies Taljard, Reds.)
  • 100 Duitse Bestes: Jakob van Hoddis (1887-1942)
  • 100 Duitse Bestes: Georg Heym (1887-1912)
  • AVBOB Persverklaring

Nuutste kommentaar

  1. Melanie Grobler on RIV Christiaan Diedericks18 July 2025

    Eugene, baie dankie vir jou gedig. Met liefde, Melanei Grobler.

  2. Bernardus Johannes Odendaal on 100 Duitse Bestes: Gottfried Benn (1886-1956) (I)15 July 2025

    Gerard, die vertaling van die gedigte was 'n herkennismaking soos min.

  3. Gerard Scharn on 100 Duitse Bestes: Gottfried Benn (1886-1956) (I)13 July 2025

    Geweldig dichter, Benn. Toen ik hem leerde kennen werd ik door het lezen van zijn gedichten zelf ook dichter.

  4. Joan Hambidge on 100 Duitse Bestes: Gottfried Benn (1886-1956) (I)11 July 2025

    Hierdie vertalers gee vir ons een van die beste projekte nog op hierdie webblad. Ek lees tans Brecht sing Afrikaans…

  5. Jannie Pretorius on Joan Hambidge. Hierdie lewe11 July 2025

    Mooi!

Kategorieë

  • Artikels, essays, e.a.
  • Binneblik
  • Blogs
  • Digstring
  • Gedigte
  • Kompetisies
  • Nuus / Briewe
  • Nuwe Publikasie
  • Onderhoude
  • onderhoude
  • Resensies
  • Stemgrepe
  • Uncategorized
  • Vertalings
  • VWL 50 jaar later
  • Wisselkaarten
©2025 Versindaba | Ontwerp deur Frikkie van Biljon
%d