Desmond Painter. Oor vaders en digters, geboorte en dood
Seamus Heaney
My en Claire se dogtertjie, Hania, is gisteroggend gebore, dus was my gedagtes by nuwe lewe eerder as die dood. Dit was nogtans hartseer om te lees dat Seamus Heaney op dieselfde pragtige oggend oorlede is.
Tydens my jare by die Rhodes Universiteit, iewers in die vroeë 2000s, het Heaney ʼn eredoktorsgraad daar ontvang. Hy het ʼn mooi openbare lesing oor ‘The Guttural Muse’ gelewer en sy gedigte aangrypend by kerslig voorgelees in die katedraal.
Wat my egter sal bybly is ʼn kort ontmoeting met Heaney, bemiddel deur plaaslike digter en Engelsdosent, Dan Wylie. Ek kan nie veel van die gesprek onthou nie, behalwe dat Heaney vriendelik en toeganklik was, en dat hy, toe hy verneem dat ek en my vriendin Afrikaans is, gesê het: ‘Ah, your own guttaral muse…’
Wanneer Hania veilig tuis is sal ek vir haar hierdie gedig van Heaney lees:
*
Follower – Seamus Heaney
My father worked with a horse-plough,
His shoulders globed like a full sail strung
Between the shafts and the furrow.
The horse strained at his clicking tongue.
An expert. He would set the wing
And fit the bright steel-pointed sock.
The sod rolled over without breaking.
At the headrig, with a single pluck
Of reins, the sweating team turned round
And back into the land. His eye
Narrowed and angled at the ground,
Mapping the furrow exactly.
I stumbled in his hob-nailed wake,
Fell sometimes on the polished sod;
Sometimes he rode me on his back
Dipping and rising to his plod.
I wanted to grow up and plough,
To close one eye, stiffen my arm.
All I ever did was follow
In his broad shadow round the farm.
I was a nuisance, tripping, falling,
Yapping always. But today
It is my father who keeps stumbling
Behind me, and will not go away.
Baie Geluk met die dogter, Desmond! Ek hoop dat sy julle nog baie vreugde gaan bring, maar dat die tyd nie so vinnig verbygaan soos wat Annie MG Schmidt skryf in:
Op een mooie Pinsterdag
Op een mooie Pinksterdag
Als het even kon
Liep ik met mijn dochter aan het handje in het parrekie te kuieren in de zon
Gingen madeliefjes plukken
Eendjes voeren
Eindeloos
Kijk nou toch, je jurk wordt nat
Je handjes vuil
En papa boos
Vader was een mooie held
Vader was de baas
Vader was een duidelijke mengeling van Onze Lieve Heer en Sinterklaas
Ben je bang voor ‘t hondje
Hondje bijt niet
Papa zegt dat ie niet bijt
Op een mooie Pinksterdag
Met de kleine meid
Als het kindje groter wordt
Roossie in de knop
Zou je tegen alle jongens willen zeggen: handen thuis en lazer op
Hebbu dat nou ook meneer?
Jawel, meneer
Precies als iedereen
Op een mooie Pinksterdag
Laat ze je alleen
Morgen kan ze zwanger zijn
‘t Kan ook nog vandaag
‘t Kan van de behanger zijn of van een Franse zanger zijn
of iemand uit Den Haag
Vader kan gaan smeken
En gaan preken
Tot hij purper ziet
Vader zegt: pas op, m’n kind
Dat hondje bijt
Ze luistert niet
Vader is een hypocriet
Vader is een nul
Vader is er enkel en alleen maar voor de centen en de rest is flauwekul
Ik wou dat ik nog één keer
Met mijn dochter
Aan het handje lopen kon
Op een mooie Pinksterdag
Samen in de zon
Veels geluk Desmond! Onthou net hierdie: as jy ‘n seun het dan moet jy jouself net oor hom bekommer, maar as jy ‘n dogter het moet jy jouself oor al die seuns in die buurt bekommer. Dogters is wonnerlike kinders, pa se kinders, ek mis dit nie eers dat ons nie ‘n seun het nie.
Baie dankie Marlise en Leon! Ja Leon, ek verstaan wat jy bedoel…
Baie geluk, Desmond en Claire.
Hi Desmond
Baie geluk aan jou en Claire. Hania, wat ‘n pragtige naam.