Louis Esterhuizen. Japannese liefdespoësie
Takamura Kõtarõ
Die Oosterse digkunste (veral die Chinese en Japannese) is van die oudstes ter wêreld. Daarom is dit geen verbasing dat soveel legendariese digters deur hul letterkundes voortgebring is nie. Die ongeluk is egter dat hulle werk uitsluitlik deur vertaling aan ’n groter gehoor bekendgestel kan word – iets wat vir baie lank agterweë gebly het. Tans begin die situasie egter verander; waarskynlik vanweë die feit dat heelwat van die kontemporêre digters in die Ooste deur die groter blootstelling aan Engels ook dié taal magtig raak en dus ten nouste met hul vertalers kan meewerk ten einde ’n meer getroue weergawe van hul poësie in vertaalde vorm tot stand te bring. (Dink byvoorbeeld hier aan die bekende Chinese digter, Bei Dao, wat tans in die VSA woon en nou selfs in Engels begin dig …) In Afrikaans is ons natuurlik bevoorreg om M.M. Walters se lieflike vertalings van sowel Chinese verse (Shi-ching: Liedereboek, Protea Boekhuis, 2003) as Japannese verse (Aki no kure: Herfsskemering, Protea Boekhuis, 2006) onder ons juwele te kan tel.
Nietemin, die treffendste voorbeeld van die Japannese digkuns wat ek onlangs onder oë kon kry, is John C. Peters se vertalings van Takamura Kõtarõ (Tokio, 1983 – 1956) se liefdesverse. Dié tweetalige bloemlesing is besonder mooi uitgegee in ’n sakgrootte formaat. Ter agtergrond: Takamura Kõtarõ en sy vrou, Chieko, is in 1914 getroud en hul huwelik was veral vir daardie tyd ongewoon: albei was beeldende kunstenaars, sowel as digters, en in alle opsigte gelykwaardige vennote met geen geslags – óf sosiale verskille wat deur hulle erken of geduld is nie. (Takamura was nogals bekend vir sy betrokkenheid in die stryd om vroueregte.) Nietemin, in 1934 word skisofrenie by Chieko gediagnoseer en na ’n aantal gewelddadige episodes (soos ’n mislukte selfmoordpoging) word sy in 1935 in ’n inrigting opgeneem waar sy in 1938 aan tuberkulose sterf.
The Chieko poems (Green Integer, 2007) dokumenteer hul liefde in versvorm en is inderdaad ’n besonderse leeservaring; veral vanweë die delikate, deernisgevulde toon van Takamura se poësie in vertaling. Hierdie is waterverfpoësie – sag en drywend, gevul met sobere betragting en lewenswysheid.
Ter illustrasie, die volgende vers –
Gold
Let’s not freeze the workshop mud.
Chieko,
no matter how lonely the evening kitchen,
burn some coal.
If the bedroom blanket is thin,
no matter that you put on a cushion
in the cold of dawn,
let’s not freeze the workshop mud.
I am winter’s sleepless guard,
freeing the thermometer’s soldiers
to counterattack the North Wind.
No matter that New Year’s day’s a little lonely.
Chieko,
burn some coal.
(February, 1926)
Dié pikante boekie se besonderhede is soos volg:
TITEL: The Chieko poems
OUTEUR: Takamura Kõtarõ (uit Japannees vertaal deur John C. Peters)
UITGEWER: Green Integer
VERSPREIDER: Oorsese publikasie met geen plaaslike verspreider nie.
ISBN: 978 1 933382 75 3
PRYS: R129.50
