Menu
Versindaba
  • Nuwe Bundels
    • Digbundels (2024)
    • Digbundels (2023)
    • Digbundels (2022)
    • Digbundels (2021)
    • Digbundels (2020)
    • Digbundels (2019)
    • Digbundels (2018)
    • Digbundels (2017)
    • Digbundels (2016)
    • Digbundels (2015)
    • Digbundels (2014)
    • Digbundels (2013)
    • Digbundels (2012)
    • Digbundels (2011 & 2010)
  • Resensies
    • Resensies
    • Resensente
  • Gedigte
    • Gedigte (A-L)
    • Gedigte (M-Z)
    • Kompetisies
    • Vertalings
      • 100 Duitse bestes uit die 20ste eeu
  • Digters
    • Digters
    • Onderhoude
    • Stemgrepe
  • Skryfhulp
  • Borge
  • Oor Versindaba
    • Kontak
Versindaba
10 December 201010 December 2010

Perdu fokus op Marlene van Niekerk as digter

Marlene van Niekerk
Marlene van Niekerk

Vroeër vandeesweek het Die Burger berig oor ‘n besonderse verering wat Marlene van Niekerk in Nederland te beurt geval het. Stichting Perdu bied naamlik vanaand ‘n fees aan waartydens eksklusief op Marlene van Niekerk as digter gefokus gaan word. Die titel van dié fees is De plaats van de dichter en saam met Marlene sal Alfred Schaffer as gespreksleier die verhoog deel, terwyl Rosemarie Buikema, hoogleraar by Universiteit Utrecht en kenner van Marlene se werk,  ‘n oorskouende praatjie sal lewer.

Ironies genoeg begin Perdu die aankondiging op hul webblad met ‘n aanhaling waarin Marlene na die belang van die romanskrywer verwys: “De plaats/rol van de romanschrijver en de roman is een plaats van veranderlijkheid, marginaliteit, vervreemding, subversie ten opzichte van de taal en het denken en de praktijken van de status-quo’, aldus de Zuid-Afrikaanse auteur Marlene van Niekerk in een brief aan Rosemarie Buikema (DW B, 2007).”

Daarna swaai hulle egter die fokus direk na Marlene van Niekerk as digter: “Zou diezelfde rol weggelegd zijn voor Sprokkelster (1977) en Groenstaar (1983), de onvertaalde poëziebundels waarmee Van Niekerk oorspronkelijk debuteerde? Hoe zit het met haar poëzie? Welke plaats kunnen we haar rol als dichter toekennen? In Nederland is er tot op heden te weinig aandacht besteed aan Van Niekerks dichterlijke praktijken. In Perdu willen we haar poëzie bij een groter publiek introduceren. Wat gebeurt er in haar poëzie? Welke plek neemt de poëzie in haar oeuvre in? Hoe verhouden haar gedichten zich tot Zuid-Afrika? Hoe kunnen we haar rol als dichter karakteriseren?”

Inderdaad is hierdie ‘n besonderse en welverdiende erkenning wat een van ons mees begaafde skrywers te beurt val; des te meer omrede Marlene van Niekerk se prosawerke sedert 1983 begin het om haar poësie op die agtergrond te skuif. In die onderhoud wat Versindaba verlede jaar met haar gevoer het, het Marlene dit egter onomwonde gestel dat die proses van gedigte maak van karinale belang bly vir haar in haar skryfwerk: “Ek vind dit deesdae veel plesieriger en hoopgewender om gedigte te skryf as prosa. Ek vlug uit die prosa in die gedigte om daar bietjie asem te kry. Ek voel veel vryer en gelukkiger as ek ʼn versie pleeg  as wanneer ek ʼn kortverhaal probeer skryf. Kortverhale is vir my die heel moeilikste vorm, ek beland deesdae binne drie sinne van die aanvang in ʼn vreeslike gestoei met vorm. In die romans neig ek natuurlik om te langdradig te wees. Wat ek wel merk, is dat ek steeds meer die eise van poësie aan my prosa oplê – ek soek steeds na ʼn hiper-integrasie op klank- en beeldvlak in die prosa. Die ritme van die sinne is vir my toenemend belangrik. Miskien is dit hoekom die prosa vir my so moeilik voel om te skryf, want ek wil eintlik poësie daarvan maak, maar mens kan dit nie doen oor die hele lengte van ʼn sewehonderd bladsye taamlik realistiese roman nie.”

En kyk ‘n mens na Marlene van Niekerk se mees onlangse publikasie, Die sneeuslaper (2010: Human & Rousseau), besef jy presies hoe uniek en besonders sy hierdie ineenweef van genres hanteer.

Ten slotte – nog ‘n aanhaling uit die reeds genoemde onderhoud: “Dis gevaarlik om te lewe, dis gevaarlik om te dig.  Taal is ʼn gevaarlike en lewendige ding as jy hom wakkerkry uit sy ingeslaapte alledaagsheid. Ek voel nie daar is altyd genoeg bewustheid hiervan in ons jonger digkuns nie. Baie gedigte is nogal selftevrede en dof. Oulikheid en dekorasie is ʼn ander gevaar. Ek dink dit is omdat jong digters dikwels nie genoeg goeie of wilde poësie en wilde filosofie lees nie, en die keurders wat hulle moet krit ook nie.”

Wat ‘n prestasie! Inderdaad ‘n besonderse erkenning van ‘n skrywerskap wat oor soveel jare reeds die grense in ons literatuur versit … (En mag daardie langbeloofde volgende bundel nog in my leeftyd op die rakke beland; want dáárna sien ek sommer baie uit.)

As leestoegif, vanoggend, ‘n gedig wat Marlene verlede jaar vir opname in haar gedigtekamer ingestuur het.

***

Sedert gister het daar ‘n nuwe gedig van Johann Lodewyk Marais verskyn, asook twee Engelse vertalings deur Ilze Gertenbach: ‘n gedig van Totius en een van NP Van Wyk Louw. En dan moet jy ook nie TT Cloete se besonderse boekmerk mis wat gister in Die Burger verskyn het nie. Nog ‘n lekker leeservaring vanoggend is Murray La Vita se treffende Oop Kaarte met die digter Danie Marais wat eweneens in Die Burger gelees kan word.

En daarmee eers weer groet. Geniet die naweek wat op hande is; ons hervat weer Maandag.

Mooi bly.

LE

 

Oggend van ‘n waterfiskaal

 

Allagot! geglip uit die knukkels, 

van hierdie kant se koskans- en hansmaker

wip die waterfiskaal die oggendkier in

kaneeeeeel van verbasing op sy bors,

onder sy kruidnagelkloutjies die rinkink-rulle

spiksplinterspuwende dwarsriviersand

tinktuuuuur van manelkwik geveer op sy flanke

strak in die frak die keil platgekam

akkelief hy oor die akkers tot die waterkant, kyk! –

triljarrrrrrrrrrde klein en groot fiskale innie spiekspiegel

hokaai kohorte kansvatters aankuiers

wat hy konter met pronkstand akimbo,

knipstert na die kindlig in die oewerkrui

en wegstaan, kykso, eeeeene ollewagen onderbaadjie

hy is die een en innigste godontglipper

hier in die prilwilde hoogmakerson

!tewiek in sy keel sit sy roepnaam !tewiek

soos ‘n klok in die bergkut ketoooools

van die mondsagte môre.

 

Uit: Die Sederbergsuite.© Marlene van Niekerk. Julie 2009

 

 

Deel:

  • Click to share on Facebook (Opens in new window) Facebook
  • Click to share on X (Opens in new window) X

Like this:

Like Loading...

Lees meer

← Digstring: Marlene van Niekerk. Poets van ons vaderland unite
Andries Bezuidenhout. Die Louw-huis in Sutherland →

Lewer kommentaar Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Meeste gelees

  • Augustus-kompetisie
  • Resensie: "Kinderlê" deur Lynthia Julius
  • Resensie: "Miniatuur". (Johann de Lange)
  • Boekbespreking: “Taboek” (Riku Lätti)
  • Resensie: “Stil gesprek” (Jan Pretorius)

Nuutste bydraes

  • Onderhoud met Marthé McLoud oor “Ontbloot”
  • 100 Duitse Bestes: Rainer Maria Rilke (1875-1926) (II)
  • Joan Hambidge. Oosterse digkuns  Deel I
  • Digtersprofiel: Dietloff van der Berg
  • Resensie: “Ontbloot” (Marthé McLoud)

Nuutste kommentaar

  1. Ilse on 100 Duitse Bestes: Rainer Maria Rilke (1875-1926) (I)9 June 2025

    Dankie vir die lieflike vertalings!

  2. Heleen Louw on Jacobus Swart. Franz Kafka4 June 2025

    Treffend uitgebeeld. Jou vermoe om die essensie van 'n lewe' te omskryf is iets besonders vir my. En dan jou…

  3. Caren Kearley on Resensie: “Dawerende stiltes” (Caren Kearley)4 June 2025

    Dankie Maria, jy is welkom om my te kontak as jy een wil bestel. carenkearley@gmail.com. Ek is Ninni ewig dankbaar…

  4. Joan Hambidge on Ilse van Staden. Deursigtige oggend3 June 2025

    Beeldskoon hoe hierdie gedig vloei.

  5. Charl-Pierre Naude on Charl-Pierre Naudé. Mymering28 May 2025

    Hierdie is 'n interessante kommentaar deur jou, Hans. Dankie. Ek kou nog daaraan ... Ek moet nog jou opstel waarna…

Kategorieë

  • Artikels, essays, e.a.
  • Binneblik
  • Blogs
  • Digstring
  • Gedigte
  • Kompetisies
  • Nuus / Briewe
  • Nuwe Publikasie
  • Onderhoude
  • onderhoude
  • Resensies
  • Stemgrepe
  • Uncategorized
  • Vertalings
  • VWL 50 jaar later
  • Wisselkaarten
©2025 Versindaba | Ontwerp deur Frikkie van Biljon
%d