Menu
Versindaba
  • Nuwe Bundels
    • Digbundels (2022)
    • Digbundels (2021)
    • Digbundels (2020)
    • Digbundels (2019)
    • Digbundels (2018)
    • Digbundels (2017)
    • Digbundels (2016)
    • Digbundels (2015)
    • Digbundels (2014)
    • Digbundels (2013)
    • Digbundels (2012)
    • Digbundels (2011 & 2010)
  • Resensies
    • Resensies
    • Resensente
  • Gedigte
    • Gedigte (A-M)
    • Gedigte (M-Z)
    • Kompetisies
    • Vertalings
  • Digters
    • Digters
    • Onderhoude
    • Stemgrepe
  • Skryfhulp
  • Borge
  • Oor Versindaba
    • Kontak
Versindaba
28 June 201529 June 2015

Marlene van Niekerk. Fantasie vir Fort Europa Junie 2015

Sergei Ilnitsky. A still life of table in Donetsk, Ukraine, August 26, 2014. World Press Photo’s 2015

 

Fantasie vir Fort Europa Junie 2015

 

Sluit jou oë en herroep in verlangsaamde pas

die immerdraaiende oorlogsmeul, dit is jou

welbekend, die vervloë ratgekras en onfeilbaar

rigtende ysterlope, die klippe opspattend

onder kruipende kettings. Sluit jou oë

voor die fonteingeguts van rook, stof, gas,

jy ken die voortdurende knalle, die dak

wat inval op die emalje bak, drie perskes

vir ‘n middagmaal, swart  oorstuif van roet,

‘n voorsaat onder ‘n moerbeiboom

agter ‘n ster gekraakte glas. Aanskou die vlek

gestol op ‘n tydsaam bollende gaasgordyn, sluit

jou oë, jy is vertroud  met hierdie gewonde

vrou wat na haar kinders skreeu, die man

met sy bondel matrasse. Sluit jou oë, gedenk

die vlug uit die verwoeste stad na woestyne

met dor ongaanlike einders. Wend af jou blik

oor flodders televisie-nuus, sterfte-statistieke,

die besware van fynbeskaafdes gesprinkel

oor die skerms, die verwyt van wel-deurvoedes

aan die tiranne wat moord gebaar in marmersale.

Niks sal jou verbaas in die gaan of kom

van vlugtelinge, hul tandvleis van ellende,

die sjaal waarvan hul daagliks langer punte

om hul skouers slaan. Selfs die drieluik

van Max Beckmann mag jou dalk te binne

skiet en bevestig wat jy dink: menslik,

alte menslik, die altyd mee-vlugtende

gemaskerde beul, die vergeefse vis

van vrede waarna die koning tydens elke

oortog weerloos oor die bakboord tas,

die aankoms met ‘n koorsige telg in ‘n volgende

bestek van foltering. Jy ken dit, verval

nie in herhaling van jou onmag. Slaan op

jou oë, kyk ‘n keer utopies, sein jou  hoop

nie na Assad, of Al-Baghdadi maar na ons

wat op die steiers staan aan albei kante

van die oseaan. Verbeel jou, al is dit vir ‘n klein

gedig, kollaborasie as natuur, geen nydige

ontfutseling van fooie uit opgespaarde voue

of dwangarbeid op ‘n vreemde kus, maar iets

gans anders, ook anders as “genade”:

gewoon die wil van pioeniersgewasse

plus ‘n bodem van ontvanklikheid, kyk,

dit is trompette wat uit distelkoppe duisend sade

blaas met die élan van ‘n seisoensverskieting.

Sien vaarwelgewenste wesens, bevoorraad

met water, heuning en wit brood, bedien

van ekstra wieke, getuig die verswewing in reie

deurstraalde dons, vooruitligtend snags

oor die gewerskaf van ons voorbereidings

op ‘n verre kaai. Stel jou duisend voete

voor wat daal en trappel na die nuwe grond

en ‘n opvang vol uit die oksels teen ‘n borskas

van welwillendheid, merk in elke dorp

‘n strykorkes met gasvry dansers buitelend

in verwelkoming, herken die warm skuim

en afspons van gewrigte, die troostende

verbande om die knokke, borde warm

goulash in hutte met bont matte, uitsig

op ‘n wei, ‘n spinwiel, timmerkamer,

planke vir die maak van eerste eie stoele,

ses hoenders en ‘n bok, ‘n moestuin ryp

tamaties, klein skole in ‘n grag geplaas

om Brussel, aan elke voordeur ‘n neergelate

brug vir die osmose van sillabes, elke aand

‘n uur besoek van vreemdelinge, wedersyds,

uit ootmoed vir die lug wat alle wesens asem

en waarmee hul prille frases vir mekaar

vertaal: ek is gebore daar en daar, my moeder

had amandeloë, my vader was ‘n meulenaar.

 

Max Beckmann. The Departure.

 

(© Marlene van Niekerk / 2015)

 

 

Deel:

  • Click to share on Facebook (Opens in new window)
  • Click to share on Twitter (Opens in new window)

Lees meer

← Marlene van Niekerk. By die otoloog
Onderhoud met Marlene van Niekerk (In die stille agterkamer; Gesant van die mispels) →

3e gedagtes oor “Marlene van Niekerk. Fantasie vir Fort Europa Junie 2015”

  1. Waldemar Gouws says:
    28 June 2015 at 22:16

    Beste Marlene, vir my setel jy die fantasie al in die eerste vyf reëls. En die sprong van “oorlogsmeul” na “meulenaar” is redelik klassiek, soos wat “ysterlope” en die geïmpliseerde ploegskare aan die einde ook is. Ek en jy ken nie oorlog nie, net op film gesien – ek kyk wel soms op na die planeet Mars.

  2. marlise says:
    28 June 2015 at 20:57

    Aangrypende vers. Dankie hiervoor Marlene.

  3. Leonie verburg says:
    28 June 2015 at 20:39

    Mooi en waar gedig !

Kommentaar is gesluit.

Meeste gelees

  • Versindaba kompetisie: “Mediese” poësie. Wen R7 000+ in prysgeld!
  • Wedstryd: Skryf ʼn parodie of ʼn pastiche
  • Resensie: "Grondstof" (Helena Ewert)
  • Bester Meyer. Water bind my aan jou naam
  • Resensie: "Silwerwit in die soontoe" (Imke van Heerden met Anil Bas en Etienne van Heerden)

Nuutste bydraes

  • Andrea Sieberhagen. Ontredderd
  • Andrea Sieberhagen. Klaskamer: Die ander kant
  • Riaan le Roux. Herbergsaam
  • Joan Hambidge. Om ʼn stad te verbeel(d)
  • Digtersprofiel: Jolyn Phillips

Nuutste kommentaar

  1. Rina Cascione on Nini Bennett-Moll. Wanneer bemarking paradeer as literêre kritiek26 November 2023

    Nini, ek het jou skrywe met aandag gelees en begryp nie waarom daar so 'n storm losgebars het nie. Jy…

  2. Mart-Marié Uys on Nini Bennett-Moll. Wanneer bemarking paradeer as literêre kritiek26 November 2023

    Baie geluk met hierdie skrywe. Jy herinner mens weer wat die werklike verskil tussen lekemenings op Facebook en verantwoordbare resensies…

  3. Marlies Taljard on Nini Bennett-Moll. Wanneer bemarking paradeer as literêre kritiek24 November 2023

    Die ergste is dat so baie van hierdie stokperdjie- en leunstoelkritici op die keurpanele van die belangrikste literêre pryse dien.…

  4. Mellet Moll on Nini Bennett-Moll. Wanneer bemarking paradeer as literêre kritiek24 November 2023

    Die onbedoelde gevolg van die prys wat Crito ingestel het, is natuurlik die feit dat dit die skrywers van lesersindrukke…

  5. Dewald Koen on Nini Bennett-Moll. Wanneer bemarking paradeer as literêre kritiek24 November 2023

    Dankie vir 'n besonders insiggewende en interessante artikel, Nini.

Kategorieë

  • Artikels, essays, e.a.
  • Binneblik
  • Blogs
  • Digstring
  • Gedigte
  • Kompetisies
  • Nuus / Briewe
  • Nuwe Publikasie
  • Onderhoude
  • Resensies
  • Stemgrepe
  • Uncategorized
  • Vertalings
  • VWL 50 jaar later
  • Wisselkaarten
©2023 Versindaba | Ontwerp deur Frikkie van Biljon