Versindaba
~ 'n Kollektiewe weblog vir die Afrikaanse digkuns ~

 

Fantasie vir Fort Europa Junie 2015

 

Sluit jou oë en herroep in verlangsaamde pas

die immerdraaiende oorlogsmeul, dit is jou

welbekend, die vervloë ratgekras en onfeilbaar

rigtende ysterlope, die klippe opspattend

onder kruipende kettings. Sluit jou oë

voor die fonteingeguts van rook, stof, gas,

jy ken die voortdurende knalle, die dak

wat inval op die emalje bak, drie perskes

vir ‘n middagmaal, swart  oorstuif van roet,

‘n voorsaat onder ‘n moerbeiboom

agter ‘n ster gekraakte glas. Aanskou die vlek

gestol op ‘n tydsaam bollende gaasgordyn, sluit

jou oë, jy is vertroud  met hierdie gewonde

vrou wat na haar kinders skreeu, die man

met sy bondel matrasse. Sluit jou oë, gedenk

die vlug uit die verwoeste stad na woestyne

met dor ongaanlike einders. Wend af jou blik

oor flodders televisie-nuus, sterfte-statistieke,

die besware van fynbeskaafdes gesprinkel

oor die skerms, die verwyt van wel-deurvoedes

aan die tiranne wat moord gebaar in marmersale.

Niks sal jou verbaas in die gaan of kom

van vlugtelinge, hul tandvleis van ellende,

die sjaal waarvan hul daagliks langer punte

om hul skouers slaan. Selfs die drieluik

van Max Beckmann mag jou dalk te binne

skiet en bevestig wat jy dink: menslik,

alte menslik, die altyd mee-vlugtende

gemaskerde beul, die vergeefse vis

van vrede waarna die koning tydens elke

oortog weerloos oor die bakboord tas,

die aankoms met ‘n koorsige telg in ‘n volgende

bestek van foltering. Jy ken dit, verval

nie in herhaling van jou onmag. Slaan op

jou oë, kyk ‘n keer utopies, sein jou  hoop

nie na Assad, of Al-Baghdadi maar na ons

wat op die steiers staan aan albei kante

van die oseaan. Verbeel jou, al is dit vir ‘n klein

gedig, kollaborasie as natuur, geen nydige

ontfutseling van fooie uit opgespaarde voue

of dwangarbeid op ‘n vreemde kus, maar iets

gans anders, ook anders as “genade”:

gewoon die wil van pioeniersgewasse

plus ‘n bodem van ontvanklikheid, kyk,

dit is trompette wat uit distelkoppe duisend sade

blaas met die élan van ‘n seisoensverskieting.

Sien vaarwelgewenste wesens, bevoorraad

met water, heuning en wit brood, bedien

van ekstra wieke, getuig die verswewing in reie

deurstraalde dons, vooruitligtend snags

oor die gewerskaf van ons voorbereidings

op ‘n verre kaai. Stel jou duisend voete

voor wat daal en trappel na die nuwe grond

en ‘n opvang vol uit die oksels teen ‘n borskas

van welwillendheid, merk in elke dorp

‘n strykorkes met gasvry dansers buitelend

in verwelkoming, herken die warm skuim

en afspons van gewrigte, die troostende

verbande om die knokke, borde warm

goulash in hutte met bont matte, uitsig

op ‘n wei, ‘n spinwiel, timmerkamer,

planke vir die maak van eerste eie stoele,

ses hoenders en ‘n bok, ‘n moestuin ryp

tamaties, klein skole in ‘n grag geplaas

om Brussel, aan elke voordeur ‘n neergelate

brug vir die osmose van sillabes, elke aand

‘n uur besoek van vreemdelinge, wedersyds,

uit ootmoed vir die lug wat alle wesens asem

en waarmee hul prille frases vir mekaar

vertaal: ek is gebore daar en daar, my moeder

had amandeloë, my vader was ‘n meulenaar.

 

 

(© Marlene van Niekerk / 2015)